J: Mox tárizlilerdiñ dùnyas jùzi boyinsha 5 miñday tùri, Ğmda terrritoriyasinda 1500 dey tùrleri tarqalģan. Kòpshilik wàkilleri arqa yarim sharda, tawlarda, tropikaliq ellerde, yaģniy iģalliq jetkilikli orinlarda keñ tarqalģan

Ğawasha tuwisi. Respublikamızda egiletugin ğawashagúlliler tuqimlasına tiyisli ósimlikler arasında ğawasha tiykargı orındı iyeleydi. Ózbekistanda ğawasha tuwisina tiyisli 3 túr ósedi. Bulardin barlıģı da bir jilliq mådeniy ósimlik sapatında ósiriledi.
1. Jergilikli ğawasha górekleri mayda. Talshiği aqshil sarı reñli, qisqa hám qatti. Watanı Afrika, házirgi waqitta oni tek tájiriybe atızlarında ushiratiw mumkin.
2. Meksika ğawashası yamasa ápiwayi ğawasha. Tómengi gúlkese japıraqları 3, gúlkese japıraqları 5. Gúlleri iri, gúl japıraqları ashiq sarı, túbi qızıl, daqsız. Górekleri iri, 4-5 xanali, jaqsı ashıladı. Talshiģi jumsaq, uzin, aq, geyde qoñir renli. Watanı Oraylıq Amerika. Házir Ózbekistanda usi túr tiykarında jetistirilgen kóplegen sortlar egiledi.
3. Misr ğawashası yamasa Barbadoss ģawashası. Tómengi gúlkese japıraqları 3. Gúlleri iri, gúl japıraqları sarı limon sıyaqlı, túbinde dağı bar. Górekleri iri, 3-4 xanali, jaqsi ashiladi. Talshığı uzin, jipekke usas jumsaq. ashiq sari. Watanı Túslik Amerika (Peru, Kolumbiya, Braziliya).
Tùymegùl tuwisi - Malvalar oilasiga mansub bir yillik yoki koʻp yillik oʻtlar turkumi; begona oʻt; Dunyo bòyicha 29 turi bor. Gʻarbiy Yevropa, Kichik Osiyo, Eron, Afgʻoniston, Hindiston, Xitoy va Shimoliy Afrikada oʻsadi. Oʻzbekistonda tugmachagulning bir necha turi: befarq Tugmachagul, Mavritaniya tugmachagul, oʻrmon tugmachaguli, buxoro tugmachagul uchraydi. Poyasi yer bagʻirlab, baʼzan yerdan bir oz koʻtarilib oʻsadi. Shoxlangan, boʻyi 10—40 sm. Ildizi oʻq ildiz. Barglari uzun bandli, 5—7 boʻlakli. Gullari 3—4 tadan barg qoʻltigʻida joylashgan. Mevasi tugmachasimon, dumaloq, mayin tuklar bilan krplangan, 14 (12—16) ta danakchali toʻpmeva. Aprel dan oktabrgacha gullab mevalaydi. Bir tup tugmachagul yiliga 300—500 dona urugʻ beradi. Tabobatda qoʻllaniladi. Bargi Kavkazda ovqatga ishlatiladi.
Oltoy tuwisi. Dárya hám kól jaģalarındağı togaylarda, iģalli jerlerde dárilik altay ósimligi ósedi. Ol altay tuwisina tiyisli bolip, biyikligi 70-150 sm keletugin kóp jilliq shóp ósimligi. Tamırınan tayarlangan qaynatpa ilimiy medicinada jótelge qarsi qollaniladi.