Jahon iqtisodiyotida global muommolar taxlili ularni bartaraf etish choralari

Ф

А_Ф1 + А_ф2

I_s = ∙ 100%


I_s — ishlab chiqarish samaradorligi;

F — foyda miqdori;

A_F1 — asosiy ishlab chiqarish fondlari qiymati;.

A_f2 — aylanma ishlab chiqarish fondlari.

Кeltirilgan formulalar iqtisodiy holatni mikro va makroiqtisodiyot darajasida aniqlashda qo’llaniladi.

2.2 O’zbekistonning iqtisodiy xavfsizligini ta'minlash yo'llari
Makroiqtisodiy ko’rsatkichlarning asosiylari yalpi milliy mahsulot (YaMM) va yalpi ichki mahsulot (YaIM) hisoblanadi. YaMM milliy davlatning iqtisodiy qudratini ifodalaydigan ko’rsatkich hisoblanadi. YaMM — bir yil davomida ishlab chiqarilgan mahsulot va xizmatlarning hamda ishlatilgan resurslarning bozor bahosidagi umumiy qiymati hisoblanadi.
YaMMni «xarajatlar» va «daromadlar» oqimi bo’yicha ifodalash mumkin. Davlatning daromadlari xarajatlariga mos kelgandagina makroiqtisodiy muvozanat vujudga keladi.

Lekin ja’mi daromadlar darajasi ja’mi xarajatlar darajasiga nisbatan ko’p bo’lishi kerak. Chunki daromadlarning xarajatlarga nisbatan ortiqcha qismi kengaytirilgan takror ishlab chiqarishning asosiy manbai hisoblanadi.

YaMMni «daromadlar» ko’rinishida quyidagicha ifodalash mumkin:

YaMM = I +R + P +F + S_a + A

Bunda: I — ish haqi;

R — renta;

P — foiz;

F — foyda;

S_a — biznesdan olinadigan egri soliqlar;

A — amortizasiya.

YaMMni quyidagi xarajatlar bilan ham hisoblash mumkin: bu shaxsiy iste’mol uchun bo’lgan xarajatlar, korxonalar xarajatlari, davlat tomonidan tovar va xizmatlar xaridi xarajatlari, sof eksport xarajatlari, sof import xarajatlari chet el tovar va xizmatlari uchun bo’lgan xarajatlardir.