Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

 
4-§. Lombard krediti va undan foydalanish imkoniyatlari 
 
Markaziy bank tomonidan ―O‗zbekiston Respublikasi Markaziy 
banki 
to‗g‗risida‖gi 
qonuniga 
muvofiq, 
tijorat 
banklariga 
ta‘minlanganlik, muddatlilik, to‗lovlilik, qaytarib berishlik shartlari 
asosida milliy valyutada lombard kreditini berishi mumkin. Lombard 
krediti qayta moliyalash shakllaridan biri bo‗lib, ushbu kredit davlat 
qimmatli qog‗ozlarini garovga qo‗yish asosida beriladi.
Lombard krediti banklar arizalarini o‗zgarmas lombard foiz 
stavkalari bo‗yicha qondirish yo‗li bilan, shuningdek, yuzaga kelgan 
o‗zgaruvchan stavkalari bo‗yicha banklar arizalarining auktsionlarini 
o‗tkazish orqali beriladi. 
Lombard kreditini olish uchun banklar quyidagi talablarga javob 
berishi lozim: 
- 
majburiy rezerv talablarini o‗z vaqtida va to‗liq hajmda bajarishi; 
- 
belgilangan iqtisodiy normativlarga to‗liq rioya qilishi; 
441
- 
bank ustav kapitali miqdori qonunchilikda belgilangan me‘yor 
talablaridan kam bo‗lmasligi; 
- 
Markaziy bank tomonidan berilgan kreditlar bo‗yicha asosiy 
qarzni qaytarish va unga hisoblangan foizlarni to‗lash borasida muddati 
o‗tgan qarzdorlikning bo‗lmasligi; 
- 
oxirgi uch oy mobaynida avval berilgan qayta moliyalash 
kreditlari bo‗yicha qarzlarni qaytarish muddatini kechiktirmagan 
bo‗lishi; 
- 
shuningdek, tijorat banki O‗zbekiston Respublikasi valyuta 
birjasining depozitariysida DEPO hisob varag‗iga ega bo‗lishi lozim. 
Lombard krediti banklarga shartnoma asosida uch oygacha bo‗lgan 
muddatga beriladi. Tijorat banklariga berilgan lombard kreditining 
muddati uzaytirilishiga ruxsat berilmaydi. Odatda, lombard krediti 
o‗zgarmas foiz stavkasi bo‗yicha berilayotganda Markaziy bank 
boshqaruvi tomonidan tasdiqlangan va shartnoma tuzish sanasida amal 
qilayotgan Markaziy bank lombard stavkalari asos qilib olinadi. 
Markaziy bankda lombard stavkasi o‗zgartirilgan holda lombard 
kreditidan foydalanganlik uchun foizlarni qayta o‗rnatilgan stavka 
bo‗yicha hisoblash va undirish Markaziy bank boshqaruvining ushbu 
masala to‗g‗risidagi qarori kuchga kirgan vaqtdan boshlab tuzilgan 
shartnoma bo‗yicha amalga oshiriladi. Bank lombard kreditini olish 
uchun tijorat banki Markaziy bankka o‗zgarmas foiz stavka bo‗yicha 
lombard kreditini olish to‗g‗risidagi belgilangan tartibda ariza taqdim 
etadi. Markaziy bank tomonidan arizaning to‗liq va to‗g‗ri 
rasmiylashtirilganligi, mijozning depo varag‗i holati, ta‘minlanganlik va 
boshqa talablar tekshiriladi va Markaziy bank lombard kreditini berish 
yoki bermaslik to‗g‗risida qaror qabul qiladi. 
Bank lombard krediti kimoshdi savdolarida qatnashish uchun tijorat 
banklari Markaziy bankka quyidagi hujjatlarni:
• lombard krediti kimoshdi savdosida ishtirok etish uchun ariza; 
• bankning yetarli miqdordagi davlat qimmatli qog‗ozlari mavjud-
ligini tasdiqlovchi depozitariydagi DEPO hisob varag‗i holati 
to‗g‗risidagi ko‗chirmasidan nusxa taqdim etadi. 
Markaziy bank belgilangan kunda kredit kimoshdi savdolarini 
o‗tkazadi va unda ishtirok etgan banklarga savdolar natijalarini ma‘lum 
qiladi.  
Lombard kreditini berish to‗g‗risidagi shartnomadan kelib 
chiqadigan majburiyatlarni bajarish muddati kelganda, lombard kreditini 

---

464