Uskunaning ishlash muddati - bu uskunaning mexanik-iqtisodiy
ma‘lumotlari bo‗yicha aniqlanadi. Lizing shartnomasi muddati
uskunaning, ijara beruvchining shartlarini hisobga olgan holda
o‗rnatiladi.
Uskunaning amortizatsiya muddati. Bu hukumat organlari
tomonidan belgilanadi. Moliyaviy lizingda shartnoma muddati, odatda,
amortizatsiya muddati bilan mos keladi.
Inflyatsiya jarayonlarining dinamikasi. Lizingga beruvchi tez
o‗suvchi inflyatsiya sharoitida o‗zgarmas ijara to‗lov ostida uzoq
muddatga shartnoma tuzishi foydali emas yoki narxlarning tushish
tendensiyasiga ega bo‗lgan davrda lizing beruvchi shartnomani uzoq
muddatga tuzishga harakat qiladi.
Ssuda-kapital bozorining konyunkturasi va uning rivojlanish
tendensiyasi. Lizing kompaniyalari bank kreditlarini keng ko‗lamda
ishlatadilar.
Bank
uzoq
muddatli
kreditlarining
foizi
lizing
shartnomasida o‗rnatiladigan foizlarga bevosita ta‘sir ko‗rsatadi.
Lizing qiymati. Lizing operatsiyalari qiyin jarayon bo‗lib, bu lizing
to‗lovlarining qiymatini aniqlashni ko‗zda tutadi. Qisqa va o‗rta
muddatli lizingda lizing to‗lovlarining summasi ijaraga olinadigan
tovarlar bozorining konyunkturasi orqali aniqlanadi.
Uzoq muddatli lizingda lizing to‗lovlari shartnoma obyektining
qiymati va lizing shartnomasining davom etish muddatiga asoslangan
hisob-kitoblar orqali aniqlanadi. Ijara to‗lovining tarkibiga quyidagi
asosiy elementlar kiradi:
- amortizatsiya;
- shartnomani amalga oshirishda ijaraga beruvchi tomonidan jalb
etiladigan resurslar uchun to‗lovlar;
- ijaraga beruvchining ko‗rsatadigan xizmatlari uchun olgan
daromadini o‗z ichiga olgan lizing marjasi (1-3 %);
- risk miqdori, ya‘ni ijaraga beruvchi o‗ziga olgan turli xildagi
risklarning miqdori.
Lizing kreditning bir turi bo‗lishi bilan birga, uning kreditdan qator
farqli jihatlari mavjud. Avvalo, lizing va kredit munosabatlari o‗zining
subyekti va obyekti bo‗yicha quyidagicha farq qiladi:
1. Kredit munosabatlarining ishtirokchilari – subyektlari kredit
beruvchi (kreditor) va kredit oluvchi (qarzdor) ishtirok etsa, lizingda
525
yotgan paytda bitim obyekti qiymatining bozor qiymatidan kelib
chiqqan holda belgilash orqali riskdan himoyalanish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
