Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

bankining investitsiya portfeli quyidagicha tasniflanadi: 
- oxirgi bir yil davomida tijorat bankiga daromad keltirmagan 
investitsiya 
— «qoniqarsiz» sifatida; 
- oxirgi ikki yil davomida tijorat bankiga daromad keltirmagan 
investitsiya 
— «shubhali» sifatida; 
- oxirgi uch yil davomida daromad olinmagan investitsiya sifati 
— 
«umidsiz» sifatida. 
Bazel 3 talablaridan kelib chiqib, tijorat banklarining investitsiya 
portfeli sifatini tasniflash, 
o‗zaro aloqador shaxslar bilan bitimlarga 
q
o‗yiladigan talablarni kuchaytirish, 2016-yil 1-yanvardan likvidlilikni 

---

156
Tortilgan aktivlar jami kapitalning 50 foizidan oshmasligi kerak. 
5-reyting (qoniqarsiz) 
Tortilgan aktivlar jami kapitalning 50 foizidan oshgan holda 
q
o‗llaniladi. 
Daromad keltirishga qarab bank aktivlari: daromad keltiruvchi va 
daromad keltirmaydigan aktivlarga b
o‗linadi. 
Daromad keltiruvchi aktivlarga
quyidagilar kiradi: 
a) barcha berilgan kreditlar (jumladan, banklararo kreditlar); 
b) investitsiyalar; 
d) xazina veksellari; 
e) davlat obligatsiyalari; 
f) qimmatli qo
g‗ozlar. 
Daromad keltirmaydigan aktivlarga
quyidagilar kiradi: 
a) pul aktivlari; 
b) asosiy vositalar; 
d) kapital xarajatlar; 
e) barcha moddiy aktivlar va nomoddiy aktivlar; 
f) boshqa aktivlar. 
Muddati kechiktirilgan, foizsiz ssudalar, muddati 
o‗tgan ssudalar va 
foizlar t
o‗lanmagan ijara va boshqalar aktivlarni sifatini pasaytiradi. 
Aktivlarning maqsadga muvofiq joylashishi b
o‗yicha umumiy 
k
o‗rsatkich - daromad keltiruvchi aktivlarning umumiy aktivlar 
summasiga nisbati orqali aniqlanadi. Tijorat banklarining daromad 
keltiruvchi asosiy aktivlari 
– mijozlarga berilgan kreditlardir. 
Banklarning ikkinchi daromad keltiruvchi aktiv turi 
– davlatning qisqa 
muddatli obligatsiyalari (DQMO)ga jalb qilingan banklararo kreditlar va 
investitsiyalar kichik salmoqni tashkil qiladi. 
15-jadval