Jamiyat va tarix falsafasi. Aksiologiya – qadriyatlar to‘G‘risidagi falsafiy ta’limot


Miqdoriy о‘zgarishlardan sifat о‘zgarishlariga о‘tish qonuni


Download 1.09 Mb.
bet6/8
Sana12.03.2023
Hajmi1.09 Mb.
#1262775
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
5-mavzu taqdimot

Miqdoriy о‘zgarishlardan sifat о‘zgarishlariga о‘tish qonuni
  • Sifat – borliqqa aynan voqelik, jismning aniq aloqalari va xossalarining muntazam tizimi.
  • Miqdor – jism yoki xodisaning sanaladigan xosasi (son kattaliq, hajm, og‘irlik va h.k.).
  • Muayyan miqdoriy о‘zgarishlardan sо‘ng albatta sifat turadi.
  • Sifat doimiy ravishda о‘zgara olmaydi. Sifat о‘zgarishi meyorning о‘zgarishiga olib keladigan vaqtda (yani koordinatalarning shu tizimini ilgari miqdoriy о‘zgarishlar ta’sirida sifat о‘zgarishlari) sodir bо‘ladi) – jismning tub mohiyati о‘zgaradi. Shunday xolatlar ,,tugunlar” deb ataladi, boshqa holatga о‘tishning о‘zi esa falsafada “sakrash” deb nomlanadi. Masalan, suv qaynaganda о‘ning sifati tubdan о‘zgaradi - u par holatiga о‘tadi (ya’ni qaynash jarayonida “koordinatalarning ilgargi tishimi” buziladi – suv va ilgargi aloqa tizimlari). Bu holatda 100 gradusli harorat tugun bо‘lib hisoblanadi, suvning parga о‘tishi esa (sifatning bir me’yorining boshqasiga о‘tishi) – sakrashdir.
  • Tabiatda har doim ham tugunli holatni aniqlab bо‘lmaydi. Miqdorning yangi sifatga о‘tishi sezilmasdan sodir bо‘lishi mumkin. Bunga qadimgi Grek xikmati misol bо‘la oladi “Uyum”: “Nechansi bug‘doy donasini qо‘shganda bug‘doylar yig‘indisi uyumga aylanadi?”
  • MIQDOR О‘ZGARISHLARINING SIFAT О‘ZGARISHIGA О‘TISHI QONUNI
  • Qonunning amal qilish mexanizmi
  • Sifat – predmetga ayniy bо‘lgan aniqlik – predmetni tavsmflaydigan xossalar yig‘indisi
  • Son predmenga ayniy bо‘lmagan aniqliq predmet taraqqiyotining uzunligi, kengligi, hajmi tavsiflay-digan xossalar yig‘indisi
  • Taraqqiyot sonning sifatga о‘tishi bilan emas, balki eski sifatning yangi sifatga о‘tishi shaklida amalga oshadi.
  • Taraqqiyot son о‘zgarishlarining sifai о‘zgarishlariga о‘zaro о‘tishdir
  • Sifat
  • Son
  • Meyor (aniqlik birligi)
  • Sakrash (о‘zgarishlarning uzilishi)
  • Son о‘zgarishlari:
  • - yangi sifat xossasining asta – sekinlik bilan tо‘planishi;
  • - mavjud sifat doirasidagi har qanday о‘zgarish.
  • Sifat о‘zgarishlari:
  • - eski sifatdan yangi sifatga о‘tish
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling