Janubiy iqtisodiy rayon rivojlanishi

Mavzu:Janubiy iqtisodiy rayonning hududiy rivojlanishi

Tayyorladi: 20.151-guruh talabasi Xolmurodova L.

Reja:

• Reja:
• 1 Iqtisodiy rayon haqida tushuncha
• 2 Qashqadaryo iqtisodiy rayoni
• 3 Suxrondaryo iqtisodiy rayoni

IQTISODIY RAYON, iqtisodiy- geografik rayon — tabiiy va iqtisodiy sharoitlari bir xil va xalq xo’jaligi tarixan tarkib topgan, ixtisoslashgan ishlab chiqarishga ega bo’lgan hudud; mamlakatning hududiy ishlab chiqarish majmuidan iborat bir qismi. Har bir Iqtisodiy rayon o’zining yetakchi, asosiy xo’jalik tarmoqlariga ega bo’lib, bu tarmoqlar Iqtisodiy rayonning iqtisodiy qiyofasini belgilaydi, ayni paytda, har bir Iqtisodiy rayonda shu rayonning yetakchi xo’jalik tarmog’iga xizmat qiladigan, uni to’ldiradigan yordamchi tarmoqlar ham bo’ladi. Iqtisodiy rayondagi asosiy omil hududiy ijtimoiy mehnat taqsimotidir. Shu taqsimot tufayli ayrim rayonlar ishlab chiqarishning ma’lum tarmoqlari bo’yicha ixtisoslashadi, rayon doirasida va rayonlararo iqtisodiy aloqalar amalga oshadi. Ilmiy jihatdan to’g’ri tashkil etilgan Iqtisodiy rayonlar xalq xo’jaligi sohalarini rivojlantirish va uni to’g’ri boshqarishga yordam beradi, milliy xo’jalik tizimining hududiy tuzilmasini qulaylashtirishga, davlatning mintaqaviy siyosati vazifalarini hal etishga xizmat qiladi. Iqtisodiy rayonga bo’lish ishlari ko’pgina mamlakatlarda, shu jumladan, AQSh, Frantsiya, Germaniya kabi rivojlangan mamlakatlarda ham amalga oshirilgan

 Keyinchalik, 80-yillar boshlarida O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Iqtisodiyot instituti va ishlab chiqaruvchi kuchlarni o’rganish kengashi tomonidan bu ish davom ettirildi, respublika hududini Iqtisodiy rayonlashtirishni takomillashtirish ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va joylashtirishning uzoq muddatli isiqbollari ehtiyojlari, ilmiy-texnika progressining kompleks dasturini ishlab chiqish bilan bog’liq holda olib borildi. Iqtisodiy rayon muammolari va uni hal qilish bo’yicha takliflar olimlardan S. K. Ziyodullaev, K. N. Bedrintsev va boshqa asarlarida yoritildi. Dastlab, 60-yillar o’rtalarida Respublika hududi 5 Iqtisodiy rayonga ajratilgan edi (Toshkent, Farg’ona, Zarafshon, Quyi Amudaryo, Surxondaryo). 80-yillar oxiri – 90-yillar boshida respublika hududida ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va joylashtirishda yuz bergan o’zgarishlarni hisobga olgan qolda yangi Iqtisodiy rayon o’tkazildi va O’zbekiston hududi takomillashgan 7 Iqtisodiy rayonga bo’lindi.

•  Keyinchalik, 80-yillar boshlarida O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Iqtisodiyot instituti va ishlab chiqaruvchi kuchlarni o’rganish kengashi tomonidan bu ish davom ettirildi, respublika hududini Iqtisodiy rayonlashtirishni takomillashtirish ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va joylashtirishning uzoq muddatli isiqbollari ehtiyojlari, ilmiy-texnika progressining kompleks dasturini ishlab chiqish bilan bog’liq holda olib borildi. Iqtisodiy rayon muammolari va uni hal qilish bo’yicha takliflar olimlardan S. K. Ziyodullaev, K. N. Bedrintsev va boshqa asarlarida yoritildi. Dastlab, 60-yillar o’rtalarida Respublika hududi 5 Iqtisodiy rayonga ajratilgan edi (Toshkent, Farg’ona, Zarafshon, Quyi Amudaryo, Surxondaryo). 80-yillar oxiri – 90-yillar boshida respublika hududida ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va joylashtirishda yuz bergan o’zgarishlarni hisobga olgan qolda yangi Iqtisodiy rayon o’tkazildi va O’zbekiston hududi takomillashgan 7 Iqtisodiy rayonga bo’lindi.