Жаҳон иқтисодиётининг ривожланиш тенденциялари ва муаммолари

4-савол. Иқтисодиётнинг байналмилаллашуви, глобаллашувнинг асосий белгилари.
Глобаллашув - турли мамлакатлардаги корхоналар ўртасида шундай ишлаб чиқариш алоқаларини ўрнатиш жараёни, бунда бир мамлакатнинг ишлаб чиқариши тобора жаҳон ишлаб чиқариш жараёнининг бир қисмига айланади.
Жаҳон хўжалигини байналмилаллаштиришнинг эволюцион занжири

1. 
   Айирбошлашнинг халқаролашуви
   
2. 
   Ишлаб чиқаришни байналмилаллаштириш
   
3. 
   Иқтисодий ҳаётнинг байналмилаллашуви
   

Савдо орқали халқаро товарлар ва хизматлар алмашинувидан ташқари, иқтисодиётни байналмилаллаштириш бошқа каналлар орқали ҳам амалга оширилади:

• 
  халқаро ихтисослашув ва кооперация жараёнида ишлаб чиқариш воситалари ва технологик билимларни алмашиш, ишлаб чиқариш ва илмий марказларни яхлит ишлаб чиқариш ва истеъмолчи тизимига боғлаш орқали;
  
• 
  саноат кооперацияси, ишлаб чиқариш ресурсларининг халқаро миграцияси орқали;
  
• 
  мутахассислар ҳаракати ва уларнинг ҳамкорлигини таъминловчи глобал ахборот ва бошқарув инфратузилмасини шакллантириш орқали.
  

Иқтисодий ҳаётни байналмилаллаштиришнинг характерли ва, эҳтимол, асосий хусусияти кредитлашдир. 1960-йиллардан бошлаб капитални экспорт қилиш энг фойдали бўлди, айниқса капиталнинг даромадлилик даражаси юқори бўлган ривожланаётган мамлакатлар учун. Бир мамлакатдан иккинчисига ўтган капитал уларни ягона иқтисодий тизимга боғлайди.