Жаҳон иқтисодиётининг ривожланиш тенденциялари ва муаммолари

http://enbv.narod.ru/text/Econom/me/mir-ya_ek-ka/str/03.htm
3-савол. Жаҳон иқтисодиёти ривожланишининг ҳозирги тенденциялари
Ҳозирги вақтда жаҳон иқтисодиётида икки қарама-қарши йўналишда ривожланиш тенденциялари мавжуд.
Бир томондан , 2007 йилда ­дунёнинг аксарият мамлакатларида иқтисодий ўсиш суръатларининг секинлашуви ҳукм сурган. АҚШ, Канада, Япония, Мексика, Корея Республикаси, Гонконг, Сингапур, Таиланд ва бошқа қатор мамлакатларда унинг суръати пасайган.
Ривожланган мамлакатлар иқтисодиётидаги бир қатор салбий ҳодисалар жаҳон иқтисодиёти ҳолатига сезиларли таъсир кўрсатди.

1. 
   Уй-жой қурилишидаги таназзул. Бу ­Америка иқтисодиётининг ўсишини секинлаштирган ­енг муҳим омил эди. Японияда ҳам ушбу соҳага инвестицияларнинг қисқариши қайд этилди. Қўшма Штатларда субприме ­ипотека кредитлари бўйича дефолтларнинг кўпайиши ( кредит тарихи ёмон ва даромади паст бўлган қарз олувчиларга берилади) нафақат Америка молия институтлари, балки ­Қўшма Штатларда филиаллари бўлган хорижий кредит ташкилотлари учун ҳам қийинчиликларга олиб келди. ­Қисқа муддатда бу инвестицион фаолликнинг янада пасайишига ёрдам бериши мумкин ­.
   
2. 
   АҚШ 2007 йил реал ЯИМ ўтган йилнинг шу даврига нисбатан ­2,1 фоизга ( ўсиш қайд этилган 2006йилга нисбатан - 3 фоизга) ўсди. Жорий йилда ўсиш суръатларининг секинлашиши ялпи жамғармаларнинг қисқариши билан боғлиқ бўлиб ­, бунда ҳал қилувчи ролни уй-жой қурилишига инвестициялар ҳажмининг кескин камайиши (16,5 фоизга) ва тайёр маҳсулот заҳираларининг сезиларли қисқариши ўйнади. Ялпи ички маҳсулот ўсишининг секинлашишига ички талаб динамикаси ҳам таъсир кўрсатди.
   
3. 
   Истеъмол товарлари нархларининг сезиларли ўсиши (2,8-4,3%) кузатилмоқда.
   
4. 
   Ишсизлик даражаси камайди, лекин бандликнинг ўсиши секинлашди, чунки бандликнинг ўсиши ­фақат хизмат кўрсатиш соҳасида қайд этилган, моддий ишлаб чиқаришда эса пасайган. Канада ва Японияда ишсизлик даражаси пасайди.
   
5. 
   Ривожланаётган хавфлар шароитида молия секторининг барқарорлигини сақлаб қолиш учун федерал маблағлар ставкалари пасайтирилди.
   
6. 
   экспорти ­12 фоизга ( 2006й. 14,3 фоизга), импорт 4,1 фоизга (13 фоизга) ошди. АҚШ импорти ўсишининг секинлашиши саноат хом ашёси ва материаллари, биринчи навбатда, энергия ресурслари ( ёқилғига қайта ишлаш ёки ­шу қувватда тўғридан-тўғри фойдаланиш учун мўлжалланган нефт ва нефт маҳсулотлари импорти ) импортининг қисқариши билан боғлиқ. ­инвестиция товарлари, автомобиллар ва улар учун эҳтиёт қисмлар импорти ва ўсиш суръатларининг пасайиши . ­Шу билан бирга, ­истеъмол товарлари импортининг ўсиши тезлашди. Импорт динамикаси АҚШ ички талаби таркибини акс эттирди, унинг ўсиши инвестицион фаолликнинг пасайиши ҳисобига секинлашди, истеъмол эса ўсишда давом этди.