Javob: Hisoblash tizimi tarkibi konfiguratsiya deb ataladi. Odatda hisoblash texnikasining apparat va dasturiy vositalari alohida olib o’rganiladi. Bunday bo’linish axborot texnologiyalari

82. OT ni loyihalash asosiy printsiplari (MULTICS) va havfsizlik sinflari talablari (S2).
 C2 sinfi xavfsizlik talablariga javob beradi (tarmoq konfiguratsiyalariga qo‘yiladigan (“krasnaya kniga”)), Windows NT 3.5 - esa ishchi stansiyalar uchun S2 sinfi (“oranjevaya kniga”). Microsoft, Windows NT ni ham “oranjevaya kniga” ham “krasnaya kniga” bo‘yicha S2 sinfiga mosligini sertifikatsiya qilingan.
Hamma zamonaviy UNIX tizimlarda, yo asosda, yoki qo‘shimcha modul asosida S2 xavsizlik sinfiga mos keladi (ishchi sinflar uchun) ba'zi va hollarda yuqori sinfiga ham mos keladi. UNIX ning ba'zi versiyalari, S2 ning S2 sinfiga ham mos keladi.
Windows NT da S2 sinfi talablarini qo‘llash yadro daajasida amalga oshirilgan. Bu esa, ba'zi ekspertlarga, Windows NT UNIX ga nisbatan yuqoriroq xavfsizlik darajasini ta'minlaydi deb hisoblashiga asos bermoqda. Ammo bu unday emas. Agar tizim sertifikatsiya qilingan bo‘lsa, boshqa so‘z bo‘lishi mumkin emas.
S2 sinf quyidagilarni ta'minlaydi.
foydalanuvchini yagona nom va parol bilan tizimga kirishga imkon bеradigan, maxfiy kirish vositalari.
rеsurs egasiga, uning rеsursidan foydalanishga kimning xuquqi bor-yo’hligini aniqlaydigan murojaatni tanlab nazorat qilish;


83. Kriptografiyadan havfsizlik uchun foydalanish.
Kriptografiya zamonaviy elektron ma'lumotlar shifrlash texnologiyalari Dunyoda keng tarqalgan shifrlash algoritmlarining sharhi nafaqat sizning vazifangizga kerakli algoritmni tanlash, balki uni amalga oshirish va foydalanuvchi imkoniyatlari va talablarini kutish uchun ham imkoniyat yaratadi. Shifrlash - Axborotni himoya qilish usuli Vaqt vaqti ma'lumotlardan kattaroq qiymatga ega emas edi. Informatika va axborotlashtirishning yigirma asr. Texnologiya barcha katta miqdordagi ma'lumotlarni uzatish va saqlash imkonini beradi. Ushbu foydaning orqa tomoni bor. Ma'lumotlar turli sabablarga ko'ra tobora zaiflashmoqda: saqlanadigan va uzatiladigan ma'lumotlar hajmining o'sishi; kompyuter resurslari, dasturlar va ma'lumotlarga ega bo'lgan foydalanuvchilar doirasini kengaytirish; hisoblash tizimlarining faoliyat rejimlarining asorati. Shu sababli, uzatish va saqlash paytida ma'lumotlarni ruxsatsiz kirish (NSD) himoya qilish muammosi tobora muhim ahamiyatga ega bo'ldi. Ushbu muammoning mohiyati doimiy ravishda "raqiblari" bilan ma'lumotni himoya qilish bo'yicha mutaxassislarning kurashidir.