Jihozlar va loyihalash asoslari

0,8
0,6
OS
0,2
0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 y

113-rasm. Teng hajmli reaktorlar kaskasida boiib turish ehtimolligida Ft(u) zichlikning taqsimlanishi
2 4 2

www.ziyouz.com kutubxonasi

har qanaqasiga ko'payishi har bir bosqich hajmining tegishli ravishda kamayishi bilan bog‘]iq. Rasmdan ko‘rinib turibdiki, bosqichlar sonining ortishi zarrachalarning bo‘lish vaqti bo‘yicha taqsimlanish xarakteriga

anchagina ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, bir bosqichli (m = 1) apparat uchun 0,(u) funksiya y=0 bo‘lganda eng yuqori qiymatga ega bo'ladi, "y” oshishi bilan esa 0,(y) ning qiymati keskin kamayadi, ya'ni mahsulotda bir bosqichli apparatdan chiqishda eng kam vaqt (0 ga yaqm) bo'lgan zarrachalar, har qanday boshqa vaqt bo‘lgan zarrachalarga nisbatan ko‘proq miqdorda bo‘ladi.
Zarrachalaming bo‘lish vaqti bo'yicha bunday taqsimlanish xarakteri texnologik jarayonni olib borish uchun o‘ta noqulaydir.

Ikkita bosqichdan iborat kaskad uchun zarrachalaming bo‘lish vaqti bo‘yicha taqsimlanishi tamoman boshqacha xarakterga ega. Rasmdan ko‘rinib turibdiki, birinchi bosqichga kiritilgan zarrachalaming bir zumda ikkinchi bosqichning chiqish joyida paydo bo'lib qolish ehtimoli nulga teng. Bunga quyidagilar sababchidir.

Birinchi bosqichga kiritilgan zarrachalar shu lahzaning o‘zida ikkinchi bosqich ikkinchi bosqichga kelib tushadi. Lekrn dastlabki paytlarda ularning konsentratsiyasi ikkinchi bosqichda juda ham kam bo‘ladi, demak, ikkinchi bosqichdan chiqishda ularni topish ehtimoli ham juda kam. Sekin-asta, zarrachalaming birinchi bosqichdan yuvilib o‘ta borishi bilan ularning ikkinchi bosqichdagi konsentratsiyasi, toki birinchi bosqichdan kelib tushayotgan zarrachalarning soni ikkinchi bosqichdan chiqib ketayotgan zarrachalar sonidan kambo‘Igunga qadar ortib boradi. Ehtimollar taqsimlanish zichligi egri chizig‘ida m=2 da maksimum
y =_/¹₂^/ ga to‘g‘ri keladi. Bu demak, ikkinchi bosqichdan chiqayotgan
mahsulotda o'rtacha bo'lish vaqtidan 2 baravar kam bo'lish vaqtidagi zarrachalar mavjud.
Bosqichlar sonining yanada ko‘payishi zarrachalaming vaqt bo‘yicha bo'lish taqsimlanish xarakterining unchalik o‘zgarishiga olib kelmaydi. Lekin, bosqichlar soni ko‘payishi bilan bo'lish vaqti o'rtacha bo‘lish
vaqtiga 9C yaqinlashgan zarrachalar ulushi ko'payadi. Ehtimollar taqsimlanish zichligi egri chizig‘ida maksimumning holati “ m ” oshishi bilan o‘ngga suriladi va y = 1 tomonga intiladi. Maksimumning qiymati
2 4 3

www.ziyouz.com kutubxonasi

oshadi, cho‘qqining kengligi esa kamayadi. Bu ma’lum qoidaga mos keladi: ideal siqib chiqaruvchi reaktorni uzluksiz ko‘p sonli bosqichlarga ega bo‘lgan ideal aralashtiruvchi reaktorlar kaskadi deb qarash mumkin.

Ideal aralashtiruvchi reaktorlar kaskadida ham zarrachalaming bo‘lish vaqtining xuddi shu xususiyatlari, chiqayotgan mahsulotda bo‘lish vaqti “y” dan kam bo‘lgan zarrachalar ulushi qandayligini ko‘rsatuvchi ehtimollar taqsimlanishi funksiyasini tahlil etishda ham namoyon bo‘ladi. 114-rasmdan ko‘rinib turibdiki, bosqichlar soni zarrachalarning reaktorlar kaskadida bo'lish vaqtiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Bittalik apparatdan chiqishda bo‘lish vaqti 0,5 0 dan kam bo‘lgan 39 % zarrachalar mavjud. Ikki bosqichli kaskad uchun bu ulush 24 % ni,

13. 
    = 8 bo‘lganda esa - atigi 4 % ni tashkil etadi. Shunday qilib, bosqichlar soni oshishi bilan reaktorlar kaskadida kam vaqt bo'lgan zarrachalar ulushi kamayadi.
    

Boiish vaqti 0 dan 0c (0 < y < l) gacha boigan zarrachalar ulush

bosqichlar soniga ko‘p bogiiq emas (m = 1 boiganda 63,2 %, m = 2 da 59,4 %, m = 4 da 56,7%). Lekin, agarda m = 1 bo‘lsa bu zarrachalar ichida reaktorda uncha ko‘p vaqt boimaganlari ko‘pgina boisa, m > 1 da bosqichlar soni qancha ko‘p boisa, bunday zarrachalar soni shuncha kam boiadi.
^mO/)