Jihozlar va loyihalash asoslari

T	, .			asosa |			sUv, moy va boshqa bir fazali suyuqlik va gazlarni
	am	aar,	gac|,a) quvurlar liniyalarida ishlatiladi.
t iw		pi,„«VQn			„merodli va legirlangan po latdan 0,05 -1,5 m diametrli,
0 4 _		lOMP a			bosimga mo‘ljallab ishlab chiqariladi.
’	Gidravlik aars'niijSinin8 kichik,igi; suYuqlik sarfmi rostlash qulayligi;
. ,		...	,		1	uisbatan xavfsizligi ularning afzalligi hisoblansa,
tarkibida			m u a lM			*hlanadisanknzaia,n
						zarrachalari bo‘lgan suyuqliklar bilan ishlashga
		. ..	. ,			lS kamchiligi hisoblanadi.
		arf1					kesim maydonini o‘zgartirish yo‘li bilan oqim sarfini
,	,	P.,_			jga oshiradigan moslama.

^KArrTo kon

1 -Ji • 1 * f v,„vdaladigan quvurlar ta'minlanadi. Ko‘tarma tashlama

xlorid kislotalar hay0 ^ " f . t .. ,.

klananlar faaat eorizontal quvurlarga o rnatiladi.
Vazifasiga ko‘ra,tashlama, rostlanadigan va saqlovchi klapanlarga
b° TasWama klapa«lar bosimi 200. “ Pa gacha b„qgan Imiyalardagi suyuqlikning o q im in 1 orqaga oqishinmg oldm i olish maqsadida
1S^Rostlovchi klapnnlar gaz yoki suYucllik sarfini, bosimi yoki sathini
rrict]° l caqlovchi klapanlar- quvur yoki apparatdabosimning
o ‘j t .. chegurasician oshih ketishining oldini olish uchun xizmat

• 
  rf°prujinali va richag-yuklamali turlarga
  

W l L d f p ^ U u WaPanlarda^muUtning zolotnikka, ko'nattadigan

. . . .. inR tortihsm msobiga, richag-ynklamali klapanlarda esa
m 1V°™nw f k=l,Wadi. .Pmjinali sa
uglerodli poTatdan, 0 ,1 - 7 0 MPa bostmga tasoblab va zanglamaydtgan

t,	t	n	2 ,3 M Pa bosimga hisoblab	yasaladi.	Richag-
po	a	an, »	klapanlar 1,6 MPa bosimga mo‘ljallab cho'yandan
yu	ama isaq o		n ikli zichlamalar bo‘lmaydi, shuning uchun ularni
yasaladi. Ularda			J	%	t	,
binolaming ichidan o'tadigan, yong mdan xavfli				hmyalarga o‘matish

mumkin emas.

160

www.ziyouz.com kutubxonasi

IX BOB. OMBORXONA JIHOZLARI
9.1. Qattiq materiallar saqlanadigan omborlar
Omborlarni tashkil etish
Xomashyo materiallari omboriarining asosiy vazifasi —korxonaning uzluksiz ishlashi uchun xomashyo zaxirasini (ishlab chiqarish turiga qarab 2 hafta va undan ortiq) yaratishdan iborat. Omborlar ochiq, yarimyopiq va yopiq, jumladan, issiq tutiladigan bo'lishi mumkin. U yerda iste’molchiga jo‘natiladigan tayyor mahsulotlar ham saqlanadi.
Ochiq turdagi omborlar maxsus jihozlangan ochiq maydonlardan iborat. Yarimyopiq omborlar materialni atmosfera yog'inlarining to‘g‘ridan to‘g‘ri ta'siridan himoya etuvchi bostirmadan iborat. Bu omborlarda havo va nam o‘tmaydigan qoplardagi (yoki boshqa idishlardagi) mahsulotlar va yog‘in -to‘kin ta'sirida sifati kam o‘zgaradigan (ko‘mir, ohaktosh) to'kma materiallar saqlanadi. Donador mahsulotlar saqlanadigan omborlar elektr toki bilan yurgiziladigan bir izli osma yo‘llar va rolganglar bilan, to‘kma materiallar uchun omborlar esa greyfer cho'michli ko‘tarma kranlar va transportyorlar bilan jihozlangan boMishi kerak.
Sochiluvchan, changiydigan va nam materiallar (flotatsiyalangan kolchedan, soda, koks, ohak va h.k.) yopiq omborlarda saqlanishi kerak. Omborlarni qurishda vagonlarga yuk ortish va ulardan yukni bo'shatish qulayliklari hisobga olimshi zarur. Xomashyoni texnologik oqimga va tayyor mahsulotni vagonlarga ortish mexanizatsiyalashtmlgan boiishi kerak.
Sochiluvchan materallarni saqlashda temiryoi shaxobchasi binoning o‘rtasidan o‘tadigan o'rasimon omborlar qulay hisoblanadi (68-rasm). Ularga yuza omborlarga qaraganda ko‘proq yuk sig'adi. Agarda sexda ikki xil xomashyo ishlatiladigan boisa, unda yuk temiryoining ikki tomoniga tushiriladi.
Odatda, korxonaga xomashyo, karyerlardan qanday boisa, shundayligicha (oichami va namligi) kelib tushadi. Bunday hollarda ombor xomashyoni qabul qilibgina qolmay, balki uni dastlabki maydalash joyi boiib ham xizmat qiladi. Bunday ombor uzun bo‘sh bino boiib, uning ichida qabul qiluvchi temiryoi joylashadi (69-rasm). Vagonlarda keltirilgan xomashyo tem iryoi estakadasi yonlarida joylashgan transheyalaiga tushiriladi. Omborxona greyfer cho‘michli ko'tarma kranlar bilan jihozlanib, ular, asosan, materialni joylashtirish (taxlash)
161

www.ziyouz.com kutubxonasi