Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

Ijobiy effekt foni (soyasi) muximdir. Zararli o‘zgarishlar tanaffusning 5-7 kunlaridayoq keskin namoyon bo‘ladi. Muskul kuchi ozayadi, xarakat tezligi susayadi, chidamlilik yomonlashadi.
Jismioniy tarbiya jarayonining – jismoniy sifatlarni rivojlantirishning uzluksizligi jismoniy kamolotga erishish uchun optimal sharoit yaratadi. Nagruzkani intensivligi va xajmi, dam olish bilan shuullanishni (nagruzkani) to‘ri navbatlashuvini tizimliligi bo‘zilishi, juda xam yuqori yoki past yuklama tanlash, mashulotlardan kutilgan natijaga olib kelmasligiga sabab bo‘lishi mumkin va u amalda isbotlangan.
8-BOB. JISMONIY TARBIYa TAOLIMI, UNING VAZIFALARI VA XUSUSIYaTLARI
O‘quvchiga bilim berishda jismoniy tarbiya taolimi muxim o‘rinni egallaydi. Bu jarayonda xarakat faoliyatini yoki uning maolum bo‘lagini bajarishga o‘rgatiladi, jarayon mashq qilish – takrorlash orqali amlga oshiriladi va shuullanuvchida shu xara-kat xaqida nazariy bilimning shakllanishiga, jismoniy si-fatlarni rivojlantirish – tarbiyalashga olib keladi. Demak, jismoniy tarbiya jarayonida taolim maxsus bilimlarni va xarakatni bajara olishni o‘zlashtirish va uni o‘quvchiga, shuul-lanuvchiga uzatishni uyushtirilishini yo‘lga qo‘yishdan ibo-ratdir.
O‘qitish praktikasida «xarakat faoliyati taolimi», «xara-katga o‘rgatish», «xarakat malakasi», «xarakat ko‘nikmasi», «naza-riy bilim», «qila bilish», «tarbiyalash», «rivojlantirish» va xokazodek atamalardan foydalaniladi xamda yuqorida qayd qilinganidek jismoniy maolumot berishdek maqsadni amalga oshiradi.
«Xarakat faoliyatini (yoki jismoniy mashqni) o‘rganish», nisbatan qisqa pedagogik vazifadir. «Xarakat faoliyatini o‘rganish» (yoki jismoniy mashqni o‘qitish) atamasi xarakat faoliyati aniq bo‘lib uning nazariy bilimi xam berilganda qo‘llaniladi. Xarakat faoliyatini o‘qitishda xarakat malakasi shakllanadi, ko‘nikma vujudga keladi, bir vaqtning o‘zida muvofiq jismoniy xarakat sifatlari: kuch, tezlik, chidamlilik, chaqqonlik, muskullar egiluvchanligi va bo‘inlar xarakatchan-ligi rivojlanadi. Shu sababli pedagogik jarayonda eotibor aniq bir narsaga, taolimga – malakani shakllantirishga yoki xarakat sifatlarini rivojlantirishga qaratilishi lozim.