Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

2.10.3. Yon boshdan zarba berish. 
Bu zarbani bajarish uchun o’yinchi sakrashdan oldin to’rga yon tomoni bilan 
turadi. Oyoqni tagi parallel qo’yiladi, depsingandan keyin qo’l yuqoriga, taxminan 
yelka balandligida tepaga ko’tariladi. Shu yordam zarba beruvchi qo’l siltash 
uchun past-yon tomonga tushiriladi. Siltash gavdani beldan kirishib va burilish 
bilan davom etadi. 
Yon boshdan zarba berish shuningdek o’tkazish bilan bajarilishi mumkin. 
Yuqori malakali jamoalarda yoki boshdan zarba berishda panjani o’tkazish bilanva 
bir vaqtda gavdani burishni birga qo’shib olib boriladi. 
Himoyada o’yin texnikasi. Keyingi vaqtda himoyada o’yin texnikasi 
birmuncha yaxshilandi, nisbatan juz’iy bir xolni o’yinda to’pning o’rtancha vaqti, 
5-6 soniyadan to 7-9 soniyagacha oshganligini ko’rsatadi. Bunday texnik usul, 
to’siq qo’yish bo’lib, u tozagina himoya vositasidan hozirgi vaqtda hujum 
vositasiga aylanib qolmoqda. Lekin baribir to’siq qo’yish va to’pni qabul qilish 
himoyasini asosiy vositalari bo’lib qoladi.
 
2.10.4. Voleybol to’pini uzatish va qabul qilish. To’pni bir qo’llab 
pastdan uzatish. 
To’pni uchish yo’nalishini aniqlab, o’yinchi tez siljiydi va to’pni qarshi 
olish uchun oldinga tashlanadi. Shu bilan bir vaqtni o’zida to’pni tagiga 

---

104 
qo’yiladigan zarba beruvchi qo’lni siltash ro’y beradi. Gavda esa yaqinlashib 
kelayotgan to’p tomon gavda engashtiriladi. Agarda to’p o’yinchidan boshqa 
tomonga uchayotgan bo’lsa, unda o’yinchi shu tomonga tashlaydi. Zarba berish 
harakati qo’lni qarshi harakat hisobiga bajariladi. To’pga zarbani pastdan panja 
yoki taranglashgan qo’l mushti bilan zarba beriladi. 
To’pni qabul qilish usullarini yozgandan tashqari quyidagi boshqa turlari 
qo’llaniladi: to’pni pastdan uzatish bilan va yonboshga hamda orqaga dumalash; 
ko’krakda sirg’alish va qo’lga dumalash bilan to’pni pastdan uzatish; orqaga 
dumalash va yiqilish bilan tapadan uzatish: