Жиззах 2010 1-лабаратория машғулоти

4- ЛАБАРАТОРИЯ МАШҒУЛОТИ

Мавзу: Г.Мендель. Қонунлари. Анализ қилувчи чатиштириш ва уни ўсимликшуносликдаги ва чорвачиликдаги аҳамияти.

Лаборатория жихози: Таблицалар ва кўргазмали қуроллар.

Г.Мендель Чех католик христиан масҳабини пастери генетика соҳасида организмаларни белгиларини насилдан-насилга ўтиш қонунини яратди. Унинг қонуни фақат аллел генларгина бўйсиниб, ноаллел генларга бўйсинмайди. Ноаллел генларга Томос Морган қонунлар бўйсинади. Мендель наслий белгиларни наслдан-насилларга ўтишини 3 та қонунини яратди.

Рецессив ген деб диплоид хромасома йғигдисини устун келмайдиган яширин холда турувчи генларга айтилади.
Аллел ген деб гомологик хромасомаларда бир хил даражада қарама-қарши жойлашган ва бир хил белгига жавоб берувчи генларга айтилади.
Анализ қилувчи чатиштириш чорвачилик , насилчилик, ўсимликшунослик соҳаларида катта аҳамиятга эга. Наслий белгилар номаълум бўлган, ирсий жиҳатдан инсонларга керакли белгиларга нисбатан ирсият тозалиги аниқлаш учун ишлатилади. Насли номаълум бўлган организмнинг ирсиятини аниқлаш учун қуйидаги шартларга риоя қилинади.
Ирсияти номаълум бўлган организмнинг албатта ирсияти маълум бўлган урғочи организм ва белгига нисбатан рецессив аллел генга эга бўлган организм билан чатиштирилади. Бунда текширувчини қизиқтирган ирсий белги биринчи авлод насли бир хиллик қонунига амал қилганлигни аниқлаб, ирсий белгисига кўра барча насилда намоён бўлиши ва гетерозигота белгисига кўра аниқланади. Бунда ирсият маълум бўлган организмни белгилари рецессив ва урғочи организм бўлиши керак.
1-қонун.Бир хиллийлик қонуни. Доминанта ген деб диплоид хромасома йиғиндисида устун келадиган генларга айтилади.

Мендельнинг иккинчи қонуни ажралиш қонуни.

Мендельнинг учинчи қонуни : Белгиларни мустақил тақсимлиниш қонуни