Жиззах 2010 1-лабаратория машғулоти

В. Силур -435 млн йил илгари: ўсимликларни ва умуртқасизларни қуруқликка чиқиши.
Г. Девон -400 млн йил илгари хашорат ва амфибияларни пайдо бўлиши, папоротниклардан ўрмонлар ҳосил бўлиши, сувда балиқларни устунлик қилиши.
Д. Карбон -345 млн. йил илгари Ўрмонларни тарқалиши амфибияларни гуллаб яшнаши учувчи ҳашоратлар ва рептилияларни пайдо бўлиши.
Е. Перим-280 млн. Йил илгари: очиқ уруғли ўсимликлар пайдо бўлиши, рептилияларни пайдо бўлиши.
4. Мезазой. А. Триас- 230 млн йил илгари мавжуд бўлган риптилияларни авж олиши очиқ уруғлиларни тарқалиши, сут эмизувчиларни пайдо бўлиши.
Б. Юра-190 млн йил илгари мавжуд рептилияларни устунлиги ёпиқ уруғлиларни ва қушларни пайдо бўлиши.
В. Бор-136 млн йил илгари мавжуд бўлган. Гули ўсимликларни ривожланиши, хашоратларни гуллаб яшнашни , риптилияларни қирилиши.
5. Кайназой.А. Полиоген-66 млн йил илгари пайдо бўлган. Сут эмизувчилар ва қушларн гуллаб яшнаши.
Б. Ниоген- 25 млн йил илгари пайдо бўлиб, замонавий сут эмизувчилар оиласини пайдо бўлиши, замонавий ўсимликларни шакилланиши.
В. Тўртламчи давр 1,8 млн йилдан ҳозиргача давом этмоқда. Номо авлодларини ривожланиши.
2 - ЛАБАРАТОРИЯ МАШҒУЛОТИ

Мавзу: Мутация ва уларни хиллари. Култура ва клонлаштириш ҳақида тушунча.

Лабаратория жиҳози: Таблицалар ва кўргазма қуроллари.

Мутатция деб нормал хромасомалардаги генларни жойини ўзгартириш ёки кетма-кетлигини ўзгариши, хромасома қисмларини бошқа хромасомага қўшилиб кетиши ёки хромасомалар сонини кўпайиши ва камайиши билан бўладиган жараёнга айтилади.

Мутатция сўзи лотин сўзидан олиниб, “mutatio”- ўзгариш деган маънони билдиради. Мутатция ҳақидаги илмларни 1868 йилда Коржинийский. С.И. 1899 йилда Дефруз ўрганган, ҳозирги вақтда мутатция барча организмларга хос ходиса бўлиб, ҳайвонлар, ўсимликлар ва вируслар бу жараён билан боғлиқ.
Одамларда полиморфизм ҳодисаси шу мутатция ҳодисаси билан боғлиқ бўлиб, одамлардаги – пигментатцияси, соч ва кўзнинг ранги бурун, қулоқ шакли хуллас барча ташқи ва ички белгиларни тузулиши ва шакли киради. Одамлардаги барча ирсий касалликлар шу билан бирга органик дунёдаги эвалютцион жараёнлар ҳам тур, нав, зот, келиб чиқиши шу ҳодиса билан боғлиқ, уч хил мутатция тафовут этилади.
1.Геном мутатцияси (Хромасомалар сони ўзгаради)
2. Хромасомаларни структураси ва таркиби ўзгаради. (буни оберрация дейилади)
3. Генни таркиби структураси ўзгариши бундай ўзгариш ген мутатцияси даражасида (мутон цистрон бирликлар ўзгариши).
Энг кичик ген 50 та нуклеотитдан иборат. Катталар бир неча нуклеотитдан иборат бўлади. ДНК молекуласини мономери нуклеотит функционал бирлиги ген. Одамларда 3,5 минг наслий касалликлар аниқланган.