Jizzax 2022 mundarija kirish asosiy qism

INTERNETDA ISHLASHNI TAMINLOVCHI DASTURLAR
Web-brauzerlar
Siz avvalgi sinflarda bir necha amaliy dasturlar bilan tanishdingiz. Masalan, Word — matn, Paint — grafik ko’rinishdagi axborotlar bilan ishlashga, Kalkulyator esa hisob-kitob ishlarini bajarishga mo’ljallangan dasturlar edi. Xuddi shunday, Internetning WWW xizmatidan foydalanish uchun ham maxsus dasturlar ishlab chiqilgan. Ular web-brauzerlar (Browser) deb ataladi. Browser inglizcha so’z bo’lib, ko’rishni to’minlash, ko^rsatish ma'nosini anglatadi. Birinchi Web-brauzer 1990-yil CERN (Yevropa Yadroviy Tadqiqotlar Kengashi) xodimi Tim Berners-Ii tomonidan ishlab chiqilgan.Hozirgi kungacha juda ko’p Web-brauzerlar ishlab chiqarilgan. Mosaic, Opera, AdWiper, Netscape Navigator, Netscape Communicator, Microsoft Internet Explorer va Power Browser shular jumlasidandir. Shulardan eng ko’p foydalaniladigani Netscape Communicator va Microsoft Internet Explorerdir. Microsoft firmasining Internet Explorer dasturini Windows operatsion sistemasi tarkibiga kiritganligi bu brauzerning keng tarqalishiga sabab bo’ldi. Shuning uchun Microsoft Internet Explorer dasturi asosida brauzerlarning imkoniyatlari bilan tanishamiz.
Internet Explorer dasturl interfeysi
Internet Explorer dasturi quyidagi usullarda ishga tushiriladi:
Masalalar panelidagi piktogrammasi yordamida;Windows ish stolidagi fayl belgisi yordamida;Quyidagi ketma-ketlikdagi buyruqlarni bajarish orqali amalga oshiriladi:пуск – программы – Internet ExplorerInternet Explorer dasturida ishni tugallash uchun X piktogrammasini yoki fayl menyusining zakritip - ya'ni yopish buyrug’ini tanlash yoki |Alt]+[F4] klavishalarini birga bosish yetarli.



Internet Explorer kompyuterga yuklanganda quyidagi ko’ri-nishdagi oyna ochiladi:Sarlavha satrida dastur (Microsoft Internet Explorer) hamda joriy hujjat nomi aks etib turadi.Menyular satri quyidagi menyulardan iborat:



Har bir menyu ma'lum amallarni bajarishga mo’ljallangan buyruq va ko’rsatmalar majmuyidan iborat. Ularning asosiylarini ko’rib chiqamiz.Fayl menyusi orqali asosan Web-sahifani ochish (kompyuter xotirasiga yuklash), uni o’z nomi yoki boshqa nom bilan saqlab qo’yish, Web-sahifani qog’ozga chop etish, dasturdan chiqish ishlari amalga oshiriladi.Takrirmenyusi yordamida qirqib olish, nusxa olishjoylashtirish, izlash kabi amallarni bajarish mumkin.Ko’rinish menyusi tarkibiga, asosan, dasturning ekrandagi ko’rinishiga ta'sir etuvchi (uskunalar paneli, adreslar satri, holat satrini ekrandan olib qo’yish yoki joyiga qaytarib qo’yish, shrift o’lchami va kodlash usulini o’zgartirish) amallar kiradi.Tanlangan menyusiga kirgan amallar yordamida, asosan, o’zingizga yoqqan yoki ko’p foydalanadigan Web-sahifalarni saqlab qo’yish, ularga yangilarini qo’shish, tartiblash ishlarini bajarish mumkin.Servis menyusi dastur xususiyatlarini sozlash (dastur ishga tushirilganda avtomatik yuklanadigan Web-sahifani tanlash, Websahifadagi audio, video va animatsiyalarini ko’rsatish yoki ko’rsatmaslik va hokazo) uchun mo’ljallangan. Malumot menyusi yordamida Microsoft Internet Explorer dasturidan foydalanish haqida ma'lumot olish mumkin.