Jizzax politexnika instituti “servis” fakulteti

Xizmatchilar mehnatuiing mazmuni va ish vaqtlari sarflanishini o'rganismimg har xil usullarini qo'llashning maqsadga muvofiqligi

Usul	Qo'llashning maqsadga muvofiqligi	Afzalliklari	Foydalanishdagi qiyinchiliklari va kamchiliklari
Ish vaqtni o'zini o'zi suratga olish (meh- nat elementlarining ro'yxatisiz)	Ishni tashkil qilish ning boshlang'ich o'rganishida. Mehnat ning mazmuni va ish vaqti sarflanishini bir vaqtda o'rganish da. Anketa surovlari elementlariga ega tadqiqotlarning kichik ko'lamlarida	Tejamli	Ma'lumotlarni guruh larga ajratish va ish lab chiqishdagi mu- rakkablik. Natijalar ning yetarlicha aniq emasligi. Xodim- ning aybi bo'yicha ish vaqtini yo'qoti lishini to'liq aniq lamaydi
Ish vaqtini o'zini o'zi suratga olish (meh nat elementlarining ro'yxati bilan ish vaq tini suratga olish)	Mehnatning mazmu nini oldindan o'rga nish sharoitlarida. Tadqiqotlarning kattaroq ko'lamlari da. Mehnatning maz munini oldindan o'r ganish sharoitlarida	Ko'p mehnat talab qilmaydi, tejamli ma'lumotlarni ishlab chiqishda qulay. Natijalarning o'zini o'zi suratga olishga Qaraganda kattaroq aniqligi. Boshqa usullar bilan olingan ma' lumotlarni nazo rat qilish uchun foy dalanish mumkin	Natijalarning yetar licha aniq emasligi. Xodimning aybi bo'yicha ish vaqtini yo'qotilishini to'liq aniqlamaydi. Tejam li emas, o'tkazish ko'p mehnat talab qiladi, xo dimlarga qoniqarsiz ta'sir ko'rsatadi
Bir zumli kuzatish usuli	Ommaviy kuzatish larda tanlab olish usuli kabi qo'llani ladi. Mehnatni tash kil qilishni boshqa usullari bilan oldin dan o'rganish maq sadga muvofiqdir. Boshqa usullar bilan olingan natijalarni nazorat qilish usuli kabi qo'llaniladi	Natijalarning yetarlicha aniqligi, tejamligi	Ko' zatuvchilarning yuqori malakasini talab qiladi
Anketali va og'zaki so'rovlar	Zarur bo' lganda be vosita ishlovchilar ning muammolari va ularning hal qilish yo'llari haqidagi fikrlarini aniqlash	So'ralayotganlar tad qiqotning predmeti va muammoni hal qilish yo'llarini g'oyatda chuqur biladilar	Anketani tuzuvchi ning yuqori mala kasini talab qiladi. So' ralilayotganlar ning sub' yektiv fik riga asoslanadi

Xizmatchilar mehnatuiing mazmuni va ish vaqtlari sarflanishini o'rganismimg har xil usullarini qo'llashning maqsadga muvofiqligi
Usul qo'llashning maqsadga muvofiqligi afzalliklari foydalanishdagi qiyinchiliklari va kamchiliklari ish vaqtni o'zini o'zi suratga olish (mehnat elementlarining ro'yxatisiz) ishni tashkil qilish ning boshlang'ich o'rganishida. Mehnatning mazmuni va ish vaqti sarflanishini bir vaqtda o'rganishda. Anketa surovlari elementlariga ega tadqiqotlarning kichik ko'lamlarida tejamli ma'lumotlarni guruh larga ajratish va ish lab chiqishdagi murakkablik. Natijalarning yetarlicha aniq emasligi xodimning aybi bo'yicha ish vaqtini yo'qotilishini to'liq aniqlamaydi. Ish vaqtini o'zini o'zi suratga olish (mehnat elementlarining ro'yxati bilan ish vaqtini suratga olish) mehnatning mazmunini oldindan o'rganish sharoitlarida.
Tadqiqotlarning kattaroq ko'lamlarida mehnatning maz munini oldindan o'r ganish sharoitlarida ko'p mehnat talab qilmaydi, tejamli ma'lumotlarni ishlab chiqishda qulay.
Natijalarning o'zini o'zi suratga olishga qaraganda kattaroq aniqligi. boshqa usullar bilan olingan ma'lumotlarni nazorat qilish uchun foydalanish mumkin natijalarning yetarlicha aniq emasligi.
Xodimning aybi bo'yicha ish vaqtini yo'qotilishini to'liq aniqlamaydi. Tejamli emas, o'tkazish ko'p mehnat talab qiladi, xodimlarga qoniqarsiz ta'sir ko'rsatadi.
Bir zumli kuzatish usuli ommaviy kuzatishlarda tanlab olish usuli kabi qo'llaniladi. Mehnatni tashkil qilishni boshqa usullari bilan oldindan o'rganish maqsadga muvofiqdir.
Boshqa usullar bilan olingan natijalarni nazorat qilish usuli kabi qo'llaniladi. Natijalarning yetarlicha aniqligi, tejamligi ko'zatuvchilarning yuqori malakasini talab qiladi.
Anketali va og'zaki so'rovlar zarur bo'lganda bevosita ishlovchilarning muammolari va ularning hal qilish yo'llari haqidagi fikrlarini aniqlash so'ralayotganlar tadqiqotning predmeti va muammoni hal qilish yo'llarini g'oyatda chuqur biladilar anketani tuzuvchining yuqori malakasini talab qiladi.
So'ralilayotganlarning sub' yektiv fikriga asoslanadi.