Jizzax politexnika instituti "transport" fakulteti "ijtimoiy fanlar"

Masalan, islom o’tmishda Markaziy Osiyo xalqlarining ijtimoiy hayoti, axloqiy munosabatlari, hattoki adabiyot va san’atiga o’z ta’sirini ko’rsatgan. Bular orqali elat va xalqlarda turli xil birlashtiruvchi munosabatlar qaror topgan.

Dinning jamiyatda bajaradigan funksiyalari

• Uchinchidan, din dindorlar hayotini tartibga solish, nazorat qilish (regulyativlik) funkstiyasini ham bajaradi.

Har qanday dinlarning muayyan urf-odat, marosim va bayramlari bo’lib, ularni o’z vaqtida, diniy ta’lim va talab asosida bajarilishi shart qilib qo’yiladi.

Dinning jamiyatda bajaradigan funksiyalari

• To’rtinchidan, din dindorlarning birligini, jamiyat bilan shaxsning o’zaro aloqasini ta’minlovchi xususiyat - aloqa bog`lashlik vazifasiga ham egadir.

Bunda konkret bir dinga e’tiqod qiluvchi kishi shu dindagi boshqa kishilar bilan bog`liq bo’liish, urf-odat va ibodatlarni jamoa bo’lib ado etish ko’zda tutiladi. Cherkov, masjid va diniy tashkilotlar dinning bu funkstiyasini amalga oshirishga ko’maklashadi, ayni paytda, bu holatni nazorat qiladi.

Dinning jamiyatda bajaradigan funksiyalari

• Beshinchidan, har qanday din ijtimoiy tizim sifatida muayyan cheklovlarsiz bo’la olmaydi. Shuning uchun u qonun darajasiga ko’tarilgan axloq normalarini ishlab chiqadi. Bu bilan u legitimlovchilik-qonunlashtiruvchilik funkstiyasini bajaradi.

DINNING E’TIQODGA AYLANISH BOSQICHLARIGA QO’YILGAN TALABLAR
1. Muayyan diniy g’oyaga ishontirish
2. Uyushtirish
3. Safarbar etish
4. Ma’naviy-ruhiy rag’banlashtirish
5. Go’yaviy tarbiyalsh
6. G’oyaviy imunitetni shakllantirish
7. Xarakat dasturi bo’lish.

Din ijtimoiy hayotning bir bo’lagi bo’lib, u butun boshli ijtimoiy hayotda yagona xukmron bo’la olmaydi. Ular quyidagi sabablarga ko’ra izohlanadi

Makoniy sabablar
yer yuzidagi barcha mintaqalarda turmush tarzi bir davrning yuzaga kelmaganligi
ma’lum bir mintaqada yashayotgan insonlar boshqalarnikidan tubdan farq qiladigan o’ziga xos turmush tarziga ega bo’lganligi
geografik muhitning odamlar turmush tarziga nisbatan ta’sir etishi kabilar
Funksional sabablar
muayyan muhitdagi dinning (gnoseologik jihatdan qaraganimizda) avvalo o’ziga xos tartib qoidalarni o’rnatish maqsadida yuzaga kelganligi
katta kichikligidan qat’iy nazar diniy ta’limotlardagi urf-odatlar, rasm rusumlarning bir biridan u yoki bu darajada farqlanishi
dinning paydo bo’lishiga nisbatan yagona qarashning yo’qligi
hayot doimo o’zgarishda, o’zgarish esa dinga va dinga e’tiqod qiluvchilarga o’z ta’sirini o’tkazmasdan qolmaydi. Eng asosiysi o’zgarishlarning barcha dinlarda bir xil bo’lmaslidir
Dinlar turli guruhlarga bo‘linadi: