K arim a q osim ova

kom pozitsiyasi va rejasi haqida o'ylash, m antiqiy bog'lanishni belgi­
lash, so 'z, so 'z birikmasini tanlash, gap tuzish va uni o'zaro bog'lash, 
im loni tekshirish kabi barcha murakkab ishlar o'quvchidan aqliy ku­
ch in i to'la ishga solish bilan birga, o 'z m a’naviy faoliyatini boshqarish 
k o'n ik m asini ham talab etadi.
Inshoda til nazariyasi nutq tajribasi bilan qo'shiladi. O 'quvchi in ­
sh oni m ustaqil, ijodiy xarakterda bo'lgani uchun, ,,o 'zin ik i“ ni yozgani 
uch un ham sevadi.
M aktab rivojining barcha bosqichlarida bolalam ing mustaqil tuzgan 
hikoyasi — inshoga alohida ahamiyat berilgan. M aktablar o'quvchilar 
nutqini o'stirish, aqliy, ijodiy o'sishiga m o ijalla n g an yangi dasturga 
o'tish i m unosabati bilan uning ahamiyati yanada oshdi.
Og'zaki va yozm a inshoga o'rgatish jarayonida o'quvchilarda 
m avzuni tushunish va yoritish, o 'z inshosini aniq fikrga bo'ysundirish, 
material to'p lash , uni tartibga solish va joylashtirish, reja tu zish va reja 
asosida yozish , m azm unga va nutq vaziyatiga m o s ravishda til vo si­
talaridan foydalanish, yozgan inshosini takom illashtirish ko'nikm alari 
hosil qilinadi. Bulardan tashqari, „texnik" vazifalar ham am alga o sh i­
riladi, ya’ni m atnni yozishda im lo qoidalari va husnixatga e ’tibor b e­
rish, m atnni xatboshidan yozish, hoshiyaga rioya qilish kabi talablarga 
ham amal qilinadi.
O g'zaki va yozm a insho material m anbaiga, m ustaqillik darajasiga, 
tayyorlash usuli, janri va til xususiyatiga qarab ta sn if qilinadi.
Insho 
m aterial manbaiga ko‘ra 
uchga bo'linadi:
1
) o'q u vch in in g o 'zi ko'rgan-bilganlari, eshitganlari haqidagi, 
kuzatishlar, ekskursiyalar, o'yinlar, o 'z tajribasi va boshqa jon li m ate­