K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Qishloq xo‘jaligi korxonalarida buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari

Davlatimiz tomonidan iqtisodiyotni erkinlashtirish va modemizatsiya qilish borasida olib borilayotgan tadbirlar bevosita qishloq xo ‘j aligjga ham dahldordir. Dehqonchilik va chorvachilik sohalari moddiy texnika bazasini yangi texnika vatexnologiyalar kiritish asosidayaxshilash, mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini modernizatsiyalash. kengaytirish va rekonstmksiya qilish, suv ta'minoti vayerlaming meliorativ holatini yaxshilash buxgalteriya hisobi oldiga ushbu ishlarga ketgan sarf-xarajatlami to‘g‘ri va o‘z vaqtida hqjj atlashtirish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirishjarayonlari sintetik va tahliliy hisobini yuritish, tugallanmagan ishlab chiqarish qiyinatini to‘g‘ri aniqlash, sotilganmahsulotlartannarxini aniq kalkulyatsiya qilish, ulami hisobot davri daromadlariga hisoblash tamoyiliga asosan kiritish, o‘zaro hisob-kitoblami o‘z vaqtida amalga oshirish kabi muhim vazifalami qo‘yadi.
Qishloq xo‘jaligining xususiyatlari fermer xo‘jaliklarida ulaming mulki haiuda bu mulkni tashkil qilish manbalari liisobi oldiga ham muhim vazifalami qo'yadi. Chunonchi, asosiy vositalar hisobi va hisobot tizimi ushbu aktivlar tarkibidagi qimmat turadigan qishloq xo‘jaligi texnikasi, omborxonalar, maxsus bino va inshootlaming holati va harakati, ulaming ish faoliyati, amortizatsiyalanishi vaboshqajihatlari to‘g‘risida batafsil ma’lumotlami berishi lozim.
Qishloq xo‘jaligi ishlarining belgilangan muddatlarda bajarilishi tegishli xomashyo va materiallaming o‘z vaqtida kelib tushishiga, ular bo‘yicha tasdiqlangan limitning mavjudligi, butligi va sifatiga bevosita bogdiqdir. Bundan tashqari kelib tushayotgan materiallar qiymatini (tannarxini) to‘g‘ri baholash, ular hisobini baholashning u yoki bu usulda yuritilishi yetishtirilayotgan mahsulotlaming tannarxiga, ulami sotishdan olinadigan daromadlarga, fermerxo‘jaliklarining soffoydasiga bevosita ta‘sirko‘rsatadi. Bulaming barchasi qishloq xo‘jaligi korxonalarida materiallar hisobi oldiga ular qiymatini to‘g‘ri baholash, materiallar holati va harakati ustidan uzluksiz nazoratni olib borish, ular kirimi va chiqimiga doir hujjatlami to‘g‘ri va o‘z vaqtida rasmiylashtirish, ushbu boyliklar ombor va buxgalteriya hisobi registrlarini belgilangan tartibdayuritishdek muhim vazifani qo‘yadi.
Qishloq xo‘jaligi ishlari boshqa ishlardan farqli o‘laroq kollektiv mehnatga tayanadi, ya’ni ulami olib borishda mehnatni tashkil qilishning brigada shakli keng qo‘llaniladi. Mos ravishda bajarilgan ish va xizmatlarga haq todashda ham mehnatning brigada shakli asos qilib olinadi. Qishloq xo‘jaligi ishlarining yaxlit brigada a’zolari tomonidan bajarilishi jami hisoblangan ish haqini, unga qo‘shimchalami brigada a’zolari o‘rtasida ulaming mehnatdagi haqiqiy ishtirokiga mos tarzda to‘g‘ri taqsimlab chiqish vahisobini yuritish vazifasini qo‘yadi.
Qishloq xo'jaligi korxonalari o'z faoliyatini yuritishda xo‘jalik hisobi tamoyiligaasoskunivchi subyektlar hisoblanadi, ya’ni ularo‘zini o‘zi mablag‘ bilan ta’minlashlari, olgan daromadlari evazigaxarajatlarini to‘liq qoplashlari vapirovaididafoydaolishlari lozim. Butamoyilgaainal qilishtalabi buxgalteriya hisobi tizimi oldiga daromadlar, xarajatlar va yakuniy moliyaviy natijalar ko‘rsatkichlarini milliy pul birligida tizimli aks ettirishdekmuhim vazifani qo‘yacii.
Qishloq xo‘jaligikorxonalari boshqakorxonalar singari davlatimizningsoliq qonunchiligida nazarda tutilgan soliqlar va ajratmalarning to‘lovchilari hisoblanadi. Buxgalteriya hisobi tizimi qishloq xo' jaligi korxonalari tomonidan to'lanadigan tegishli soliqlar va majburiy ajratmalami to‘g‘ri hisoblanishi, ulami o‘z vaqtida Budjetga o‘tkazib berilishiga xizmat qilishi lozim.