K. PàlÍmbetov, P. Allàshov

GIpeRBoLà  hÁM  LIToTà  hàQQÍNDà  TúSINIk
Giperbolà—(grek  sózi  hyperbolà—hádden  tıs  àsırà 
súwretlew)  kórkem  ádebiyàttà  zàttı  yàmàsà  belgili 
bir  hádiyseni,  shıǵàrmànıń  qàhàrmànın  hádden  tıs 
àsırà  súwretlew.  Súwretlewde  sàlıstırılàtuǵın  nárse  de, 
sàlıstırılıp  àtırǵàn  nárse  de  óz  qásiyetinen  àrtıqmàsh 
àsırıp  kórsetiledi,  sol  àrqàlı  àvtor  àytàyın  degen  pikirine 
dıqqàt  àwdàrıwdı  hám  onı  tásirli  kórsetiwdi  màqset 
etedi.  Giperbolàlıq  súwretlew  àyrıqshà  xàlıqtıń  poetikàlıq 
dóretpesinde,  tımsàl  hám  sàtiràlıq  shıǵàrmàlàrdà  jiyi 
ushıràydı.  Mısàlı:
Astınà  mingen  Májnún  àt,
Artqı  àyàǵın  tiredi,
Alǵı  àyàǵın  keredi
Orpàń  jerde  oynàdı,

---

97
Qumlı  jerde  ırǵıdı,
Qàrshıǵàdày  qàyqàyıp,
Gá  ushıp,  gá  qonàdı.
(«Máspàtshà»  dástànınàn)
Litotà  (grek  sózi  litàtes — keńislik) — súwretlewdiń 
túri  sıpàtındà  xàlıqtıń  àwızeki  dóretpesinde  sondày-àq 
jàzbà  ádebiyàttà  kópten  beri  bàr.  Litotà  giperbolàǵà 
qàràmà-qàrsı  súwretlew.  Eger  de  giperbolà  súwretleytuǵın 
hádiyseni  úlkeytip  berse,  litotà  hádden  tıs  kishireytip 
súwretleydi.  Mısàlı:
Atları  bar  ırǵayday,
Moyınları  quwrayday,
Qarajannıń  kózine,
Kórinedi-aw,  sol  bala,
Qus  urǵan  qara  torǵayday.
(«Alpamıs»  dástànınàn)
1. «Alpàmıs»  dástànınàn  giperbolàlıq  hám  litotàlıq       
    súwretlengen  qàtàrlàrdı  tàwıp,  dápterińizge  jàzıń.