Kafedrasi bajardi: 105. 19-guruh Norqobilov M

d) ishlanayotgan bо‘lak (zaxvatka)ni betonlash va gruntli qorishmani ishlanayotgan bо‘lakka о‘tkazish.
Keyingi yillarda transheya devorlarini mustahkamlash uchun maxsus gruntli qorishmabeton suspenziyasi ishlatilayapti. Bu qorishma 10,5-12 kN/m³ solishtirma og‘irlikka ega bо‘lib, avval suyuk (kul) holatda, vaqt о‘tishi bilan esa kuyuklashib, mexanik ta’sir natijasida yana kulga aylanadi. Bu qorishma gruntga qisman shimilib, transheya devorlarida 0,5-30 mmli zich va mustahkam qatlam hosil qiladi va transheya devorlari kulashining oldini oladi. Bu qorishmalar armaturani beton bilan yopishishini yomonlashtirmaydi, beton qorishmasi bilan aralashmaydi. «Gruntdagi devor» usulini transheya chuqurligi 5-6 metrdan kо‘p bо‘lgan hollarda qо‘llash samaradorlidir. Bunda yer osti inshootini suvdan muhofaza qilish, yer osti suvlari sathini pasaytirish talab etilmaydi, grunt qazish ishlari hajmi kamayadi, qattiq shovqin va tebranish bо‘lmaydi, mehnat sarfi kamayadi va qurilish ishlari jadallashadi. Bu usulda qurilgan devorlar bir vaqtda mustahkamlash inshooti va yer osti inshooti konstruktiv elementi bо‘lib xizmat qiladi.

XULOSA
Ochiq usulda tonnel qurishda quduq usuli imoratlar zich joylashgan shahar sharoitlarida qо‘l keladi. Bu usulda tonnel devorlarini imoratlar yonida yoki tagida ham joylashtirish mumkin. Bunda katta uzunlikda transheya qazish о‘rniga grunt qazish va beton quyish ishlari kichik bо‘laklarda-quduqlarda olib borilib, tonnelning har bir kо‘ndalang kesimida grunt qazish va beton yotkizish ishlari uch marta bir-biri bilan almashadi. Zarur hollarda, tonnel devorlari ortidagi va inshoot asosidagi grunt ustivorligini ta’minlash maqsadida, tonnel shipi ustidan yuqori mustahkamlash inshooti (kozirek) lar qurish mumkin.