Ilminitni kayta tiklash uchun eritish.
Ilminit boyitmalari 42-60% TiO2 va 40-48% FeO + Fe2O3 dan iborat buladi. Kurinib turibdiki bu ishkorlarda juda ko‘p temir bo‘lganligi uchun tugridan tugri xlorlab bo‘lmaydi. CHunki temir xloridlari jarayonni murakkablashtirib yuboradi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Temirdan kutilish uchun kaytadan eritish olib boriladi. Undan titan shlaki va chugun xosil buladi (80-87%). Bundan titan va temir oksidlarini ajratib olishda oksidlarning kattikligiga boglik, buladi. Titan shlaki yukori suyuklanish T° ga ega bo‘lib (1500 °S), elektr yoy pechlarida kayta tiklash eritish ishlari olib boriladi. Bunda asosan kuyidagi reaksiyalar boradi. Bu reaksiyalar 1240 °S gacha xaroratda boradi:
FeTiO3 + S = Fe + TiO2 + SO
ZTiO2 + S = Ti3O5 + SO
2Ti3O5 + S = 3Ti2O3 + CO
2Ti3O5 + S = ZTi2O3 + CO 1270-1400 °S
Ti2O3 + S = TiO2 + CO 1400-1600 °S
Reaksiyadan kurilib turibdiki, Ti3O5, Ti2O3 oksidlar TiO2 bilan xar xil murakkab birikmalar xosil qiladi va ular bilan birga Fe, Al, Mg kabi metallar xam shlak xolida kattik birikma xoliga utadi. Ularni xlorlashga ko‘p miqdorda xlor sarflashga tugri qiladi, ya’ni CaCl2, FeCl3 tuzlari xosil buladi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bu eritish elektr ey pechkalarida amalga oshiriladi. Ularning kuvvati 5000 - 10000 kvt.
TiCl4 ishlab chiqarish texnologiyasi.
TiO2 + 2S12 = TiCl4 +O2 = 45 kkal. Bu reaksiya 800-1000°S da sekin boradi. Amalda bu reaksiya 700-900 °S uglerod ishtirokida xlorlash yaxshi natija beradi. Buvda uglerod kislorod bilan SO, SO2 kisman fosgen (SOSl2) lar xosil qiladi, ya’ni
TiO2 + 2S12 + S = TiC14 + SO2 + 49 kkal
TiO2 + 2Sl2 + 2S = TiC14 + 2CO + 78 kkal
TiO2 + 4S12 + 2S = TiC14 + 2SOS12 + 62 kkal
Bu reaksiyada 600-800 °S da SOS12 xosil bo‘lishi bosimi kam bo‘lgani uchun asosan birinchi va ikkinchi reaksiyalar boradi.
Xlorlash. Ishlab chiqarishda 3 xil xlorlash usuli ishlatiladi.
1. Kuzgalmas kavatlarda briketlangan shaxtani xlorlash.
2. Tuz eritmalarda xlorlash.
3. Kaynovchi kavatlarda xlorlash.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Kuzgalmas kavatlarda xlorlash shaxta elektr uchoklarida amalga oshiriladi. Avval maydalanadi, aralashma xosil kilinadi, briketlanadi. SHaxtaga yuboriladigan uglerodni miqdori xlorlanadigan moddagi va undagi Ti ga boglik, buladi. Agar xlorlash protsessi 800-900°S da olib borilsa, 80% TiO2 shlakdagi miqdori uchun nazariy shixatdan 24kg. uglerod 100kg.shlak uchun sarf buladi. Amalda 20-25% gacha maydalangan shlak ishlatiladi. 1 t. TiCl4 olish uchun nazariy xisobda 0,75 t. xlor kerak buladi. Amalda esa 1 t.ga 0,85-0,9 t. xlor sarflanadi. CHunki xar xil elementlarning xlorli birikmalari xosil bo‘lishi uchun xam sarf buladi. Bu usulda shlakdan olinadigan TiCl4 ni miqdori 83-85 % ni tashkil etadi.
Eritmalarda xlorlash. Bu usul KS1 va NaCl suyultmalar xosil kilingan vannalardan maydalangan koks va shaxtalarga yuboriladi. Apparatni pastki kismiga xlor yuborilib reshyotkalar orkali tarkaladi. 700-800°S da jarayon yaxshi ketadi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Kaynovchi kavatlarda xlorlash. 3 kamerali kaynovchi xloratorlarda olib boriladi va raemda keltirilgan.
1. SHaxa uchogi (pechi), 2. YUkori kameralarda pastki kameralarga okuvchi kuvur, 3. Taksimlovchi reshyotka, 4. Kaynovchi kavatlar, 5. SHaxta bunker,
6. Xlorlanmagan va uchuvchi xlorlarni yiguvchi bak
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
