Kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari va muammolari

Qisqacha xulosalar 

Qurilish iqtisodiyotini isloh qilish umummilliy iqtisodiyotni isloh qilishning 

tarkibiy  qismidir.  Davlat  qurilish  iqtisodiyotini  isloh  qilishning  ustivor 

yo‘nalishlarini tanlashga imkon beradi. 

Tarmoq  iqtisodiyotining  ahvoli  va  ko‘rsatkichlari  qurilishda  xo‘jalik 

yuritishning  to‘liq  bozor  mexanizmlarini  amalga  oshirish  bo‘yicha  boshqa 

tarmoqlardan  ancha  orqada  qolayotganligini  ko‘rsatmoqda.  Shuningdek,  mulk 

egalari sinfining shakllanishi sust, yirik xususiy qurilish firmalari yo‘q, tadbirkorlik 

faoliyati  hali  kerakli  sur’at  va  ko‘lamga  ega  bo‘lgani  yo‘k,  qurilish  tashkilotlari 

(firmalari) o‘rtasida hali jiddiy raqobat mavjud emas. 

Bugungi kunda xo‘jalik yuritishda tobora mustaqil bo‘lib borayotgan qurilish 

majmuasi  va  avvalo  uning  ishlab  chiqarish  bo‘g‘inlarini  qayta  qurish  lozim: 

avvalgidek “yuqoridan” buyruq kutib o‘tirish tamoyillaridan voz kechish, o‘z-o‘zini 

ta’minlash va o‘z-o‘zini mablag‘ bilan ta’minlashga o‘tish zarur. 

Qurilishning  samaradorligini  oshirish  tashabbuskorlik  va  tadbirkorlikni 

rivojlantirishni, yirik, o‘rta va kichik qurilish korxonalari va tashkilotlarini oqilona 

birlashtirishni ko‘zda tutadi. 

 

Mavzu bo‘yicha tayanch iboralari 

Islohotlarni yanada chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari. Investitsiya va 

qurilish  tanlov  loyihalarini  ekspertiza  qilish.  Kapital  qurilish  pudrat  shartnomasi. 

Ijro  hujjatlari.  Qurilish  maydoni.  Vaqtinchalik  inshootlar.  Berkitiladigan  ishlar. 

Shartnoma  narxini  bo‘lib  chiqish.  Joriy  moliyalashtirish.  Tanlov  savdolari 

(tenderlar).  Boshlang‘ich  narx.  Talabgor.  Tanlov  savdolari  predmeti.  Tanlov 

hujjatlari.  Oferent.  Oferta.  Tanlov  savdolari  qatnashchilari.  Tanlov  savdolari 

shakllari. Talabgorga qo‘yiladigan malaka talablari. Tanlov savdolarini o‘tkazishga 

tayyorgarlik. Narxlarga tuzatishlar kiritish va sug‘urta. Qurilishda tanlov savdolari 

va narxlarni shakllantirish hududiy konsalting markazlari.  

 

Muhokama va nazorat uchun savollar 

 

1. Qurilishning tashkiliy asosini qanday turdagi korxonalar tashkil qiladi? 

2. Qurilish industriyasidagi korxona va tashkilotlarning bozor sharoitlaridagi “fe’l-

atvorini” qaysi qonun belgilaydi? 

3. Qurilishni tashkil qilishning asosiy bosqich yoki fazalari 

4. Qurilishdagi iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishnng eng muhim yo‘nalishlarini 

aytib bering. 

5. Pudrat ishlari bozori boshqa turdagi bozorlardan nimasi bilan farq qiladi? 

6. Qurilish majmuasini monopoliyadan chiqarishning asosiy mohiyati nimada? 

7. Qurilishda  tanlov  savdolari  va  narxlarni  shakllantirish  hududiy  konsalting 

markazining asosiy vazifalari nimalar hisoblanadi? 

8. Tanlov savdolari nima va u qanday tashkil etiladi? 

 

Tavsiya etiladigan adabiyotlar 

1.  «Kapital  qurilishda  iqtisodiy  islohotlarni  yanada  chuqurlashtirishning  asosiy 

yo‘nalishlari  to‘g‘risida»  O‘zbekiston  respublikasi  Prezidentining  farmoni 

06.05.2003 y., № Pf-3240  

2.  «Kapital qurilishda xo‘jalik munosabatlari mexanizmini takomillashtirish chora-

tadbirlari to‘g‘risida». O‘zbekiston respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori 

12.09.2003 y. № 395 

3.  Ob’ektlarni foydalanishga tayyor holda qurishga doir NAMUNAVIY PUDRAT 

ShARTNOMASI.  Vazirlar  Mahkamasining  2003  yil  12  sentabrdagi  395-son 

qaroriga 3-ilova  

4.  «Kapital  qurilishda  tanlov  savdolari  tizimini  takomillashtirish  chora-tadbirlari 

to‘g‘risida»  O‘zbekiston  respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  Qarori 

03.07.2003 y. № 302  

5.  «O‘zbekiston  Respublikasi  hududida  kapital  qurilishda  tanlov  savdolari 

to‘g‘risida  NIZOM»  Vazirlar  Mahkamasining  2003  yil  3  iyuldagi  302-son 

qaroriga ilova  

6.   «Kapital  qurilishda  narxlarni  shakllantirishning  smeta-normativ  bazasini 

takomillashtirish  va  yangilash  chora-tadbirlari  to‘g‘risida»  O‘zbekiston 

respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori 24.10.2003 y. n 463 

7.  «Ob’ekt  muddatidan  ilgari  foydalanishga  topshirilganligi  va  shartnoma 

qiymatiga  nisbatan  mablag‘lar  tejalganligi  uchun  pudratchi  tashkilotni 

buyurtmachi tomonidan mukofotlash TARTIBI». Vazirlar Mahkamasining 1999 

yil 26 martdagi 135-son qaroriga ilova  

8.  «Ob’ektlarni 

markazlashtirilgan  manbalar  hisobiga  qurishda  yagona 

buyurtmachi  xizmati  to‘g‘risida  NAMUNAVIY  NIZOM».  Vazirlar 

Mahkamasining 2003 yil 12 sentabrdagi 395-son qaroriga 6 –ilova 

9.  O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.  Karimovning  2005  yil  11  apreldagi 

«To‘g‘ridan-to‘g‘ri xususiy xorijiy investitsiyalarni jalb etishni rag‘batlantirish 

borasidagi qo‘shimcha  chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi  Farmoni.// Xalq so‘zi, 12 

aprel 2005 y. 

10. Isakov  M.Yu.  Ekonomika  kapitalnogo  stroitelstva.  Uchebnoe  posobie–T.: 

Izdatelstvo Literaturnogo fonda Soyuza pisateley Uzbekistana, 2004. 

11. Osnovnыe pokazateli urovnya razvitiya malogo i srednego predprinimatelstva v 

respublike Uzbekistan za 2002 god. Statisticheskiy sbornik .-T.; TDIU , 2003. –

52 s. 

12. Chernov  V.A.  Investitsionnaya  strategiya.  Uchebnoe  posobie.  –  M.:  FNITI-

DANA, 2003.. 

13. Bogatin Yu.V., Shvandar V.A. Investitsionnыy analiz. Uchebnoe posobie dlya 

vuzov. – M.: YuNITI-DANA, 2001. 

14. Investitsionnыe protsessы v usloviyax globalizatsii.- M.: TEIS, 2002 

15. 

http://eup.kulichki.com/Catalog/20-400.htm

 

16. 

http://www.eup.ru/Catalog/20-250.asp

 

17. 

http://eup.kulichki.ru/Catalog/20-5.htm