Karlibaeva R. H., Tashhodjaev M. M., Axunjonov U. M. Korporatsiyalar moliyаsi oliy ta'limning 340000 «Biznes va boshqaruv»

Part 10. INTERNATIONAL ASPECTS OF CORPORATE FINANCE
89 
10.1. 
Importance of financial system in the international economic relations. 
89 
10.2. 
The international financial laws. 
89 
10.3. 
Transnational companies. 
89 
10.4 
10.5.
10.6. 
The basic concepts of currency exchange rate theory. 
Direct and indirect quotations. 
Currency exchange supply. 
92 
93 
95 
 
Literature 
Glossary 
97 
100 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

9 
Kirish 
O’zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan keyin tadbirkorlik 
faoliyatini yuritish va korporatsiyalarni boshqarish usullari o’zgara boshladi. 
Korporativ 
boshqaruv 
andozalarini 
joriy 
etishning 
iqtisodiy 
jihatlari, 
korporatsiyalar boshqaruvining samarali tizimini shakllantirish, boshqaruvning 
tamoyillari, uni tuzishga ta’sir etuvchi omillar kabi masalalar hozirgi vaqtda 
dolzarb hisoblanadi. 
Ushbu darslikda korporatsiyalarni boshqarish usullari va ularning amaldagi 
tizimi, korporatsiyalarni boshqarishning hozirgi zamon rivojlanish tendenstiyalari, 
korporativ boshqaruv andozalarini joriy etish masalalari ko’rib o’tilgan. Korporativ 
tushunchasining iqtisodiy mazmuni va mohiyati, O’zbekiston Respublikasida mulk 
shakllarini o’zgartirish jarayonlarini amalga oshirishda kelib chiqadigan nizolar va 
ularning turlari, shuningdek, ularni bartaraf etish masalalariga alohida to’xtalgan. 
O’zbekiston Respublikasida korporativ boshqarishning milliy modelini 
shakllantirish jarayonlari davom etmoqda, shu sababli ushbu uquv qo’llanmada
korporativ boshqaruv muammolari va ularni bartaraf etish mavzulariga ham 
alohida e’tibor qaratildi. 
Prеzidеnt I.A.Karimov Korxonalarni moliyaviy soglomlashtirish borasida 
tijorat banklarining faoliyati yuksak baholashga molikligini, tеxnologik jihatdan 
ancha yuqori darajada ishlaydigan, faoliyati qayta tiklangan korxonalar yangi 
invеstorlar e'tiborini tobora kuproq uziga tortishi kеlayotganligini aytib bеradi
1
. 
Prеzidеntimizning ushbu ma'ruzasida bеlgilab bеrilgan Uzbеkiston iqtisodiy 
rivojlanishning 
yuqori 
va 
barqaror 
sur'atlarini, 
samaradorligini 
hamda 
makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlash, bank-moliya tizimining barqarorligini 
oshirish, strategik ahamiyatga molik loyihalarni amalga oshirish uchun faol 
invеstitsiya siyosatini olib borish, xalqimizning hayot darajasi va farovonligini 
yanada oshirish borasidagi vazifalarni tuliq va samarali amalga oshirish eng avvalo 
jamiyatimiz a'zolari tomonidan ularning mazmun-mohiyatini tеran va chuqur 
anglab еtilishini taqozo etadi. Ayniqsa, 2010 yilni «Barkamol avlod uili» dеb 
nomlanishi hamda bu boradagi maxsus Davlat dasturining ishlab chiqilishi 
yoshlarning jismoniy va ma'naviy soglom yasishi, ularning eng zamonaviy 
intеllеktual bilimlarga ega bўlgan, uyqun rivojlangan insonlar bulib еtishi uilida 
barchamizdan aniq maqsadga uynaltirilgan sa'y-harakatlarni talab etadi
.
2
Ushbu o’quv qo’llanmaning asosiy maqsadi talabalarda korporativ 
boshqaruv tizimi va tarkibi, kompaniyalarda korporativ madaniyatni joriy etish 
bo’yicha tushunchalarga ega bo’lishdir. 
O’quv qo’llanmaning asosiy vazifalari - bu korporativ boshqaruv tizimini 
va asosiy nazariyalarini o’rganish, kompaniyalarni boshqarish faoliyati tamoyillari, 
1
I.A. Karimov Барча режа ва дастурларимиз ватанимиз тараққиётини юксалтириш, ҳалқимиз фаравонлигини оширишга 
хизмат қилади. Т: Uzbekiston/ 20011.48 b.
2
I.A. Karimovning 2009 yilning asosiy yakunlari va 2010 yilda Uzbеkistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng muhim 
ustuvor uynalishlariga bagishlangan Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 29 yanvarda bulib utgan majlisidagi «Asosiy vazifamiz – 
Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir» ma'ruzasi/ 

---

10 
korporativ nizolarni echish va ularning huquqiy me’yoriy ko’nikmalarini hosil 
etishdan iborat.
O’quv qo’llanma iqtisodiy mutuxassisliklar talabalari uchun iqtisodiy 
faoliyatni yuritish maqsadida nazariy va amaliy bilimlarga ega bo’lishi mumkin. 
Korporativ aloqalarini kuchaytirish va hamkorlikni mustahkamlash ochiq 
iqtisodiyot yo’lida izchil rivojlanishimizning muhim omili hisoblanadi.