Kasbga yo’naltirish va uning ahamiyati

2. Kasb tanlashga yo‘llashda o‘quv ishlari va tarbiyaviy ishlar bo‘yicha rahbar o‘rinbosarlarining vazifalari.
O‘quv muassasasi rahbarining (direktorning) o‘quv ishlari bo‘yicha o‘rinbosari vazifalari quyidagilardan iborat:

• 
  maktabda kasb tanlashga yo‘llashga rahbarlik qiladi, sinf rahbarlari, fan o‘qituvchilari, uslubiy (metodik) birlashmalarining kasb tanlashga yo‘llash ishlari rejasini qarab chiqadi va tasdiqlaydi.
  
• 
  maktabda tashqil etiladigan o‘quv uslubiy birlashma yig‘ilishlarida o‘quvchilarni kasb tanlashga yo‘llash masalalarini muhokama etilishini nazorat qiladi.
  
• 
  maktabdagi kasb tanlashga yo‘llash ta’limi va qo‘shimcha mashg‘ulotlar jarayonini to‘g‘ri tashqil etish;
  
• 
  o‘quv dasturini bajarishni ta’minlash;
  
• 
  darslarning holati bilan tanishib borish;
  
• 
  qo‘shimcha mashg‘ulotlarni tashqil etadi;
  
• 
  o‘quvchilarning bilim darajasini aniqlash va o‘qituvchilarning uslubiy ishlariga rahbarlik qilish;
  
• 
  dars jadvali tizimida kasb tanlashga yo‘llash va kasbga oid ma’lumotlar berish, dars va qo‘shimcha mashg‘ulotlarni nazorat qilish;
  
• 
  kasb tanlashga yo‘llash ishlarini va fan to‘garaklarini boshqarish;
  
• 
  o‘qituvchilarning darslarida ishtirok etish hamda ko‘rsatmalar berish va boshqalardan iborat.
  

O‘quv muassasasi rahbarining (direktorning) tarbiyaviy ishlari bo‘yicha o‘rinbosari vazifalari quyidagilardan iborat:

• 
  maktabda sinfdan va maktabdan tashqari kasb tanlashga yo‘llash va kasbga oid ma’lumotlar berish, dars va qo‘shimcha mashg‘ulotlarning sifat samaradorligini oshirish yuzasidan uslubiy yordam ishlarni bajarish;
  
• 
  ularga rahbarlik qilish;
  
• 
  maktabda ongli intizomni mustahkamlash;
  
• 
  davomatni yaxshilash;
  
• 
  kasb tanlashga yo‘llash va kasbga oid ma’lumotlarni berib borish orqali ota-onalar bilan ishlashni tashqil etish bo‘yicha tadbirlarni muvofiqlashtirish.
  

Bundan tashqari maktab direktorining tarbiyaviy ishlari bo‘yicha o‘rinbosari quyidagi ishlarni ham amalga oshiradilar:
- turli sinf o‘quvchilarini kasb tanlashga yo‘llash (ularga turli kasblar to‘g‘risida bilimlar berish) tadbirlarining taxminiy mavzuli rejasini ishlab chiqadi;
- maktab klublari tarmog‘ini o‘quvchilarning ijtimoiy-foydali ishlari va ishlab chiqarish mehnatini rejalashtiradi va tashqil qiladi;
- o‘quvchilarning ishlab chiqarish brigadalari, mehnat va dam olish oromgoxlari ishini takomillashtiradi;
- o‘quvchilar va ota-onalarga kasblar to‘g‘risida bilim va ko‘rsatmalar berishga doir sinfdan tashqari tadbirlarni amalga oshiradi;
- o‘quvchilar va ota-onalarga yakka holda maslahatlar tashqil etadi va o‘tkazadi;
- maktabning ishlab chiqarish otaliq korxonalari, ota-onalar qo‘mitasi va kasb hunar kollejlari, akademik litseylar bilan olib boradigan ishlarini bir-biriga muvofiqlashtiradi;
- Kasb tanlashga yo‘llash ishi qator tomonlarni, ijtimoiy, iqtisodiy, psixologik, meditsina-fiziologik tomonini o‘z ichiga oladi.