Kasblarning psixologik tasnifi va uning mohiyati

Kasblarning psixologik tasnifi va uning mohiyati

1-topshiriq

Tushunchalar	Mazmuni
SHaxs faolligi	Jamiyat bilan doimiy munosabatni ushlab turuvchi, uz-uzini anglab, har bir harakatini muvofiklashtiruvchi shaxsga xos bulgan eng muxim va umumiy xususiyat – bu uning faolligidir.
Ehtiyoj	inson yoki hayvonning normal yashashi uchun zarur bo‘lgan yetishmovchilikni aks ettiruvchi psixik yoki fiziologik keskinlik holatidir
Qiziqish	insonlarning dunyoqarash, e’tiqodlari, ideallari, ya’ni uning oliy maqsadlari, ezgu niyatlari, orzu umidlari bilan bevosita bog‘liq ravishda aks etadi. Qiziqish insonlar hayoti va faoliyatida muhim rol o‘ynaydi hamda ularning muvaffaqiyatli kechishini ta’minlash uchun xizmat qiladi.
E’tiqod	shaxsning o’z qarashlari, tamoyillari, dunyoqarashiga mos ravishda harakat qilishga undovchi anglanilgan ehtiyojlar tizimidir.
Shaxs	inson aktivligiga xos psixik boshqaruvchilarning maxsus insoniy tizimi, psixikadagi shunday barqaror funksional tizimki, uning yordamida inson o‘zi istiqomat qiladigan muhitda tashabbuskor, maqsad sari intiluvchan bo‘libgina qolmasdan, balki yaxshilashga ham qodir bo‘ladi.
Tabiiy ehtiyoj	ular fiziologik ehtiyojlarni (nafas olish, oziq-ovqat, uyqu)
Dunyoqarash	tartibga solingan, aqliy ongli tizimga aylantirilgan bilim, taasvvurlar va g‘oyalar majmui bo‘lib, u shaxsni ma’lum bir qolipda, o‘z shaxsiy qiyofasiga ega tarzda munosib o‘rin egallashga chorlaydi.
Barqaror qiziqish	inson ehtiyojlarini o‘zida mujassamlashtiruvchi, shaxsning ruhiy fazilatiga aylana boshlagan qiziqishlar barqaror qiziqishlar deyiladi. Barqaror qiziqish odam qobiliyatining rivojlanganligidan darak berishi mumkin
Ko‘rsatma berish	bilish faoliyati bilan bog’liq bo’lgan ehtiyojlarni ma'lum usulda qondirishga tayyor turish tushunilad

2-topshiriq.

1. 
   Qiziqishnint psixologik mohiyatidan kelib chiqqan holda yondashilganda, qiziqish foyda va manfaatni bildirib, insonda intilish, faollik ichki turtki, ehtiyojni ro‘yobga chiqarish manbai rolini bajaradi.
   
2. 
   Psixologiyada qiziqish mana bunday turlarga ajratilishi mumkin: 1) mazmuniga ko‘ra; 2) maqsadiga binoan: bevosita va bilvosita; 3) ko‘lamiga qaraganda: keng va tor; 4) qiziqishlar darajasi bo‘yicha: barqaror va beqaror va boshqalar.
   
3. 
   Kasblarni psixologik tizimlaShi kasbiy qiziqiShlar, qobiliyatlar taShxisini ta’minlab beriSh lozim. Shunda kasblarni guruhlarga birlaShtiruvchi psixologik muammosi kelib chiqadi. Asosiysi, kasblarni tizimlaSh Shaxsining qoniqtiruvchisi kasb tanlaSh, ya’ni kasbiy tanlovini engillaShtiradi.
   
4. 
   Kasb mutaxassislikka ko‘ra kengroq tushuncha, kasbiy salohiyatida tashqari, uning muhim sifatlari - ijtimoiy - kasbiy salohiyat, kasbiy avtonomiya, o‘zini nazorat qilish, guruhli mezonlar va qobiliyatlar hisoblanadi. Kasb odatda yaqin mutaxassisliklar guruhini birlashtiradi. Mutaxassislik - kasbiy ta’lim, tayyorgarlik yo‘li bilan ish jarayonidagi maxsus bilimlar, ko‘nikma va malakalar kompleksi bo‘lib, ular u yoki bu kasb doirasida ma’lum faoliyat turini bajarish uchun zaruriy hisoblanadi.
   
5. 
   E.A.Klimov kasblarni 4 guruhga bo‘ladi. MaiShiy mikroiqlimga xonakiga yaqin iSh.(B) har xil ob-havo Sharoitida ochiq havoda bo‘liSh bilan bog‘liq kasblar agranom, payvandchi, avtonazorat inspektori. Odatiy bo‘lmagan Sharoitlarda balandlikda, suv tagida, er tagida baland past darajalarda iShlaSh: havvos, o‘t o‘chiruvchi va hokazo. Insonlar sog‘ligi, hayoti uchun yuqori masuliyat sharoitida ishlash: moddiy qadriyatlar, bolalar bog‘chasi tarbiyachisi, o‘qituvchi, tergovchi.
   

3-topshiriq.

1. 
   A
   
2. 
   B
   
3. 
   A
   
4. 
   A
   
5. 
   D
   
6. 
   A
   
7. 
   A
   
8. 
   A
   
9. 
   C
   
10. 
    A
    
11. 
    B
    
12. 
    C
    
13. 
    A
    
14. 
    C
    
15. 
    A
    
16. 
    A
    
17. 
    A
    
18. 
    A
    
19. 
    A
    
20. 
    A