Kassa muomalalarini hisobga olish

Kassa daftari
Kassa:”______”______________________________2020
Varoq

Hujjat raqami	Kimdan olingan yoki kimga berilgan	O‘zaro boglangan Hisobvaraqlar raqami	Kirim	Chiqim
1	2	3	4	5

Kassir _____________ imzo sana
Kassa daftaridagi kaydlarni tekshirdim va _________________________
(yozuvda)
__________________kirim va_____________chiqim hujjatlarini oldim
Buxgalter __________________________(imzo)


Korxonada faqat bitta kassa daftari yuritiladi. U raqamlangan, shnurlangan yoki mastika muxr bilan muxrlangan bo‘lishi kerak. Kassa daftarida rakamlangan betlar soni ko‘rsatilib, korxona rahbari va bosh buxgal imzosi bilan tasdiqlab quyiladi. Kassa daftaridagi kaydlar kora kogoz orka nusxada qilinadi. Har kuni ish oxirida kassir bir kunda qilingan muomalalar hisoblab chiqaradi, keyingi kunga kassada kolgan pul miqdorini va to‘lov qaydnomasi bo‘yicha chiqimga hisobdan chiqarilmagan summani chiqaradi. Ikkinchi qirqma (kassirning hisoboti - bir kunda kassa daftarida qilingan kaydlarning nusxasi(kirim va chiqim hujjatlari bilan birga buxgalteriyaga topshiriladi va bu haqda kassa daftariga kayd etiladi.
Respublikamiz milliy valyuta kadrini oshirishda nakd pul muomalalari katta ahamiyat kasb etadi. Shu boisdan ham keyingi paytlarda nakd pul muomalalarini tartibga solish bo‘yicha ko‘pgina chora-tadbirlar amalga oshirilmokda. Pul muomalasini takomillashtirish, nakd pulsiz hisob-kitoblar tizimini kengaytirish, bankdan muomalani qisqartirish va soliq to‘lashdan buyin tovlashning oldini olish maqsadida 2002 yil 3 avgustda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining «Pul mablgaglarini bankdan tashqari muomalasini yanada qisqartirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qaror qabul kilindi. Ushbu Qarorning 5-bandiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasp Davlat Soliq kumitasi va Markaziy banki zimmasiga alohida yirik miqdordagi pul mablag‘lari muomalasi, shu jumladan, nakd pul berilishi bo‘yicha axborotlarni elektron ayrboshlash tizimini ishlab chiqish va joriy etish vazifasi yuklatilgan. Bundan tashqari, ushbu Qarorning 10-bandiga muvofiq O‘zbekiston Respubikasi Markaziy banki zimmasiga 1 banklari bilan birgalikda 2002 yil 1 oktyabrigacha kredit plastik kartochkalarpp muomalaga chiqarish yuzasidan kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish vazifasi yuklatilgan. Tijorat banklari zimmasiga chakana savdo va xizmatlar ko‘rsatish bilan shug‘ullanuvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlar bilan birgalikda tovarlar va xizmatlarga haq to‘lash sifatida plastik debet kartochkalari qabul qilinishini ta’minlovchi terminalllr I gini kengaytirish vazifasi yuklatilgan. Nakd pul muomalasini tartibga solish to‘g‘risidagi ushbu Qaror korxona, tashkilot va muassasalarda kassa muomalalarini yuritish talaygina yangiliklarni keltirib chiqaradi. Masalan, ish haqi, mukofot, xizmat sifatida harajatlari uchun pul mablag‘lari berilishining elektron kartochka tizimiga utilishini muomalalarida hujjatlar okimining kamayishiga olib keladi. Xususan, pul mablag‘larini berilishida kassa chiqim orderlari rasmiylash-tirilmasdan, balki yagona hujjat qaydnomasining tuldirilishi kassa muomalalari ishini engillashtiradi.
Kassa muomalalari buxgalteriya hisobida quyidagi hisobvaraqlarda aks ettirldi5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari» 5020-«Xorijiy valyutadagi pul mablag‘lari»
Jurial-order shakli bo‘yicha hisobga olishda kassa bo‘yicha muomalalar 1-jurnallarda (5000-«Kassa «hisobvarag‘ining kredit oborotlari) va jurnal-orderga kiruvchi 1-qaydnomada(5000-«Kassa» hisobvarag‘ining debet oborotlari) aks ettiriladi. Aytib o‘tilgan registrlarga qilinadigan kaydlar kassirning tekshirilgan va ishlov berilgan Hisobotlariasosida har kuni olib boriladi. Kassa muomalalarini olib borish tartibida inventarizatsiya qilish ko‘zda tutilgan. Bunda kassadagi pul birma-bir sanaladiva kassadagi boshqa boyliklar tekshiriladi. Kassa inventarizatsiyasi invertizatsiyani tashkil etish va o‘tkazish» nomli 19-son BHMSga binoan har oyda to‘lanadi.
Investarizatsiya natijalari inv .15-shakldagi dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi kassadagi nakd pulning amaldagi qoldigi hisobga olish ma’lumotlari bilan taqqoslanadi, bu esa pul mablag‘lari kamomadini yoki ortiqchaligini aniqlashga imkon beradi. Dalolatnomakassa taftish qilingan kuni rasmiylashtirilishi va komissiya a’zo-lari tomonidanimzolanishi lozim. Dalolatnoma ikki nusxada tuziladi: bir nusxasi . inventarzatsiyakomissiyasi papkasida krladi, ikkinchisi korxona buxgalteriyasida saqlanadi.
Agar kamomad yoki ortiqchalik mavjudligi aniqlansa, komissiya kassirdan yozma tushuntirish talab qilishi lozim.
Inventarizatsiyanatijalari o‘z vaqtida buxgalteriya hisobvaraqlarida aks ettiriladi:


* ortiqcha pullar chiqqanda, ushbu summa kassaga qaytadan kirim qilinadi:
D-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
K-t 9390-«Boshqa muomalaviy daromadlar»
kamomad aniqlanganida:
D-t 4730-«Moddiy zararni koplash yuzasidan xodimlarning qarzi»
K-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
kamomad summasini kassir bevosita kassaga tulaganida:
D-t 5010-«Milliy valyutadagi pul mablag‘lari»
K-t 4730-«Moddiy zararni qoplash yuzasidan xodimlarning qarzi».
kamomad summasi kassirning ish haqidan ushlab kolinganida:
D-t 6710-«Xodimlar bilan mehnat haqi yuzasidan hisoblashishishlar»
K-t 4730-«Moddiy zararni koplash yuzasidan xodimlarning qarzi».