Keleshek jobası. Operativ jobası

Izertlew ob'ekti - Byudjet shólkemleri hám kárxanaları.
Kurs jumısınıń teoriyalıq áhmiyeti sonnan ibarat, ol jaǵdayda usınıs etilgen teoriyalıq hám stilistik mashqalalardıń sheshimleri ámeldegi iskerliginiń ekonomikalıq jáne social nátiyjelerin jaqsılaw hám kárxanalardıń perspektivalı rawajlanıwına ámeliy itibar qaratıladı. Federatsiyasi byudjet kárxanaları hám shólkemleriniń sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwın uzaq múddetli jobası sisteması.

1-BAP. ZAMANAGÓY EKONOMIKADA JOYBARLAWDIŃ ÁHMIYETI

Zamanagóy ekonomika báseki rawajlanǵan, kadrlar tayarlaw dárejesi barǵan sayın artıp baratırǵan, informaciya texnologiyaları rawajlanıwlashtirilayotgan ortalıq bolıp tabıladı.
Nátiyjede, zamanagóy ekonomika kárxananıń kóleminen qaramastan, jobası zárúr bolǵan ortalıq bolıp tabıladı.
Ókiniw menen aytamız, kóplegen kompaniyalarda jobasıǵa júdá kem itibar beriledi yamasa ulıwma berilmaydi, usınıń sebepinen májburiy tólewler ushın aqshalardıń etiwmasligi yamasa inventar resurslariniń etiwmasligi sıyaqlı qabıl etiwge bolmaytuǵın hádiyseler júzege keledi, bul bolsa óndiristiń páseyiwine alıp keledi. islep shıǵarıw procesi hám shártnama múddetlerin buzıw.
Zamanagóy ekonomika finanslıq -xojalıq iskerliginen maksimal nátiyjege erisiw ushın ámel etiliwi kerek bolǵan arnawlı bir oyın qaǵıydaların ornatadı. Bul múlkshilik formasından, islep shıǵarıw kóleminden yamasa aymaqlıq tiyisliliginen qaramastan, hár qanday kárxana ushın zárúrli bolıp tabıladı [4].
Joqarıda aytılǵanlarǵa tıykarlanıp, kompaniya administraciyası ekonomikanıń rawajlanıwına sáykes keliwi kerek bolǵan arnawlı bir wazıypalardı qóyadı. Qolaysız nátiyjege alıp keliwi múmkin bolǵan óz-ózinen payda bolatuǵın processlerdiń aldın alıw ushın jobası ekonomikanı kárxana payda alıw baǵdarına jóneltiriw kerek. Bul halda payda hárekettiń juwmaqlawshı maqseti esaplanadı. Hár qanday finanslıq-ekonomikalıq iskerlik maksimal finanslıq nátiyje alıw ushın ámelge asıriladı.
Ekonomikanıń rawajlanıwı sub'ektiv faktor tásirinde júz boldı. Bunnan tısqarı, hár qanday háreketler qanday da tıykarǵa iye edi, yaǵnıy.joybarlastırılǵan nátiyje. Zero, hátte fizikalıq shaxslar da tiykarlanıp keleshek ushın jobalar dúzediler, xojalıq jurgiziwshi sub'ekt, málim bir maqset jolında iskerlik jurgiziwshi hám ol jaǵdayda miynet, materiallıq hám finanslıq resurslar qatnasıw etiwshi pútin mexanizm haqqında ne deyiw múmkin [4].
Rejani qurıwdıń tiykarǵı elementleri tómendegiler bolıp tabıladı: kelesheklerdi anıqlaw, ámeldegi jaǵdaynı analiz qılıw hám maqsetlerge erisiw ushın iskerlik programmasın anıqlaw. Bul elementlerdiń óz-ara baylanıslılıǵı prognozlaw procesine hám hátte aytıw múmkin, boljawǵa qaratılǵan [1].
Etarli muǵdardaǵı bilim hám tájiriybege ıyelew, ámeldegi jaǵdaynı analiz qılıw jáne onı keleshek ushın proektlestiriw qábileti finanslıq hám ekonomikalıq rawajlanıwdı aldınan kóriw hám boljaw imkaniyatın beredi.
Ekonomikalıq sistema kóp qırlı bolıp, ol kompaniyanıń finanslıq -xojalıq iskerliginiń turaqlılıǵın hám úzliksizligine tásir etiwshi faktorlar retinde usınıs etilgen processlerdiń pútkil mexanizmi bolıp tabıladı. Joybarlaw bul faktorlardıń barlıǵın analiz qılıw hám kárxananıń jaǵdayı hám rawajlanıwın usınıwdı juwmaqlaw ushın olardı sáwlelendiriw ushın mólsherlengen. Sol sebepli jobası procesine qoyılatuǵın talaplar asa qattı [3].

1. 
   1 Shólkemlestirilgen jobası procesi
   

Shólkemde jobası procesi tómendegilerdi óz ishine aladı :
Iskerlikti jobası (1-súwret).
Qurılıs shólkemi ushın jobalar sisteması.
Strategiyalıq joba.
Iskerlikti jobası tómendegi basqıshlardı óz ishine aladı :
Joybarlaw procesi;
Jobalardı ámelge asırıw ;
Nátiyje qadaǵalawı.
1-basqıshnı ámelge asırıw nátiyjesinde " jobalar sisteması" dep atalatuǵın 4-basqısh tuwıladı. 2-basqıshnı ámelge asırıw nátiyjesinde 5-basqısh - " jobalardı ámelge asırıw nátiyjeleri" payda boladı.
1. Jobalardı dúziw procesi, yaǵnıy. shólkemdiń keleshektegi maqsetleri hám olarǵa qanday erisiw múmkinligi haqqında qarar qabıllaw. Joybarlaw procesiniń nátiyjesi jobalar sisteması bolıp tabıladı.
2. Joybarlastırılǵan qararlardı ámelge asırıw boyınsha iskerlik. Bul iskerlik nátiyjeleri shólkem iskerliginiń haqıyqıy kórsetkishleri esaplanadı.
3. Nátiyjelerdi baqlaw. Bul basqıshda real nátiyjeler joybarlastırılǵan kórsetkishler menen salıstırıwlanadı, sonıń menen birge, shólkemdiń háreketlerin tuwrı jóneliske maslastırıw ushın zárúr shárt-shárayatlar jaratıladı. Qadaǵalaw shólkem degi jobası procesiniń natiyjeliligin belgileydi [5].
Joybarlaw procesi bir neshe basqıshlardan ibarat :
Shólkemdiń ishki hám sırtqı ortalıǵın analiz qılıw hám bahalaw (shólkemlestirilgen ortalıqtıń strukturalıq bólimleri haqqında maǵlıwmat toplaw, átirap -ortalıqtıń keleshektegi jaǵdayın prognoz qılıw, kompaniyanıń jaǵdayın bahalaw );
Strategiyalıq maqsetlerdi anıqlaw. Firma óz iskerligi ushın jollamalardı belgileydi: kóriw, missiya, maqsetler kompleksi;
Strategiyalıq analiz hám alternativalarni anıqlaw. Kompaniya maqsetlerdi (qálegen nátiyjelerdi) hám kerekli nátiyjelerge erisiwdi chekleytuǵın sırtqı hám ishki ortalıq faktorların úyreniw nátiyjelerin salıstırıwlaydı, olar arasındaǵı farqni anıqlaydı hám strategiyalıq rawajlanıwdıń túrli variantların qáliplestiredi;
Strategiyanı tańlaw. Alternativ strategiyalardan biri saylanadı jáne onı islep shıǵıw ;
Juwmaqlawshı strategiyalıq rejani tayarlaw. Juwmaqlawshı strategiyalıq joba beriledi;
Orta múddetli jobası. Orta múddetli joba hám programmalar tayarlanıp atır ;
Qısqa múddetli jobası. Strategiyalıq joba jáne onıń nátiyjeleri tiykarında firma orta múddetli jobalardı islep shıǵadı ;
Jobalardı ámelge asırıw.
Nátiyje qadaǵalawı.
Bul basqıshlar jańa jobalardı jaratıw ushın zárúr shártlerdi belgileydi, olar tómendegilerdi esapqa alıwları kerek: shólkem ne ete aldı ; haqıyqıy hám joybarlastırılǵan kórsetkishler arasındaǵı ayırmashılıq qansha [2].

2-BAP. KÁRXANANI BASQARIWDIŃ BIRDEN-BIR SISTEMASI RETINDE UZAQ MÚDDETLI JOYBARLAW