Ushbu asoslarga ko'ra apatitlar 3 guruhga bo'linadi:
Fluorapatit Xlorapatit Gidroksilapatit
Birinchisi ftor o'z ichiga olgan minerallarni o'z ichiga oladi. Bu guruh ranglarning xilma-xilligi bilan ajralib turadi. U binafsha, pushti, sariq, jigarrang va hatto shaffof apatitlarni o'z ichiga oladi.
Xlorapatit shuningdek, yashil, kulrang va pushti-oqning bir nechta soyalariga ega. Ularning nomi o'zi uchun gapiradi va ular tarkibida juda ko'p xlor borligini ko'rsatadi.
Nihoyat, gidroksilapatitlarning uchinchi guruhiga oq, ko'k, qizil va binafsha rangli minerallar kiradi. Ular juda ko'p suvni o'z ichiga oladi.
Flyuorit
Flyuorit-plavik shpati — ftoridlar sinfiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi: SaGʻ2;, baʼzan Sa, oz miqdorda Y ( i t troflyuorit), noyob yer elementlari (TR), Sr, Mn, Na, U bilan almashadi. Flyuorit kub singoniyada kristallanib, Flyuoritli struktura hosil qiladi. Kristallari kub va oktaedr shaklida, agregatlari yaxlit, yirik kristalli, donador, tuproqsimon (ratovkit). Rangsiz, pushti, yashil, sariq, havo rang, gunafsha rang xillari bor. q Flyuorit izdirilganda rangi yoʻqoladi va rentgen nurlari taʼsirida yana boʻyalib qoladi. Shishadek yaltiraydi, moʻrt. Qattiqligi: 4; Zichligi: 3,1 — 3,2 g/sm3, ittiroflyuoritniki 3,3 g/sm3gacha; erish trasi 1360°. h Flyuorit ar xil sharoitda keng tarqalgan magmatik aksessor mineral boʻlib, pegmatit, greyzen, skarn, ikkilamchi kvarsitlar va choʻkindi jinslarda hosil boʻladi. Uning asosiy qismi gidrotermal jarayonda boʻshliklar va tomirlarni toʻldirgan holda metall rudasi hisoblangan minerallarga yoʻldosh sifatida uchraydi. Genetik mineralogiyaning muhim tipomorf m Flyuorit inerali. metallurgiyada flyus sifatida ishlatiladi; kimyo sanoatida undan plavik kislota, kriolit olinadi; keramikada emal, glazur (sir) tayyorlanadi. s Flyuorit intetik kristallarni oʻstirish uchun xom ashyo hisoblanadi. Tiniq, shaffof, rangsiz yoki nim rang kristallaridan linza, obʼyektiv, teleskoplar, vakuum va rentgen spektrograflari uchun prizmalar tayyorlanadi. TR va U bilan faollashtirilgan lazer materialidir. Konlari: RF (Primorye oʻlkasi, Baykalorti), Qozogʻiston, AQSH, Meksika, Fransiyada mavjud. Flyuorit konlari Oʻzbekistonda ChatqrlQurama regionida joylashgan: AgataChibargata, Navgiskon, Obirahmat, Kengutan, Qizilbaur va Navgarzonda qazib olingan; Suppatosh va Shabrez oʻzlashtirishga tayyorlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |