Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

Ish zonasi havosi. Ish zonasining havosi atrof-muhitning 
mikroiqlim parametrlariga, ya`ni havo xarorati, namligi va xarakat tezligi, 
xamda inson faoliyatiga, sog’lig’iga, hisoblash texnikasining ishonchli 
ishlashiga sezilarli ta`sir qiluvchi barometrik bosimi va o’zgarish tezligi, 
issiqlik nurlanishlari, zararli moddalarning mavjudligi, aeroionlar, 
changlarga asosan xarakterlanadi. Ishlab chiqarish sharoitida ko’rsatilgan 
parametrlarning yig’indisini ta`siri xarakterlidir. Aloxida faktorlarning 
yomon ta`sirida ishlovchining tomir urishi va nafas olishi, bosimi, asab 
tizimi yomonlashadi. 
Ishlab chiqarish muhitining mikroiqlimi. Mikroiqlim bo’yicha 
asosiy me`yoriy xujjatlar GOST 12.1.005-88 "Ish zonasidagi havoga 
sanitar-gigienik talablar", xamda SanQ va M 2.2.3.538-96 “Ishlab 
chiqarish honasidagi mikroiqlimga gigienik talablar" hisoblanadi. Ularda 
yil fasliga, bajariladigan ish kategoriyasiga, ishlab chiqarish honasining 
issiqlik chiqarishiga qarab xarorat, havo xarakati, nisbiy namlikning yo’l 
qo’yilgan va optimal darajalari me`yorlangan. 
VDT va XT joylashgan honalardagi issiqlik manbai bo’lib, 
hisoblash texnikasining qurilmalari, yoritish uskunalari, ishlovchilar, 
xamda quyosh radiatsiyasi hisoblanadi. Asosiy issiqlik manbai hisoblash 
texnikasining qurilmalari bo’lib, jami issiqlikning o’rtacha 80 %, yoritish 

---

512 
uskunalari o’rtacha 12 %, , ishlovchilar- 1 %, xamda quyosh radiatsiyasi, - 
6 % beradi. Xira to’suvchi konstruktsiyalardan issiqlik kelishi 1 % tashkil 
etadi. 
Mashina zallarida inson organizmiga va hisoblash texnikasiga 
havoning nisbiy namligi sezilarli ta`sir ko’rsatadi. 40% namlikda magnit 
lentasining asosi sinuvchan bo’lib qoladi, magnit qalpoqchalarining 
yedirilishi oshadi, axborot tashuvchi vositalarda statik elektr yuzaga 
keladi, monitor ekrani va honaning ion tarkibi yomonlashadi. 
Ishlovchi personalga normal ish sharoitlari yaratish maqsadida 
ishlab chiqarish mikroiqlimining me`yorlari belgilangan. VDT va XT 
yordamchi hisoblangan ishlab chiqarish honalaridagi ish joylarining 
xarorat, havo xarakati, nisbiy namligini yo’l qo’yilgan va optimal 
darajalari ishlab chiqarish honalarining sanitar meyorlariga mos kelishi 
kerak. VDT va XT asosiy hisoblangan (dispetcherlik, operatorlik, 
hisoblash kabinalari va boshqaruv postlari, hisoblash texnikasi zallari) 
ishlab chiqarish honalarida SanQ va M 2.2.2.542-96 ga asosan, 
mikroiqlimning optimal parametrlari ta`minlanishi kerak. Mikroiqlimning 
optimal sharoitlari uzoq vaqt va sistematik insonga ta`sir qiluvchi, 
organizmining funktsional, issiqlik xolatini saqlash imkonini beruvchi va 
ishlash qobiliyatini oshiruvchi mikroiqlim parametrlarining birikmasidan 
iboratdir. 
39-jadval.