161.Noosfera – biosferabibg inson tomonidan boshqariladigan
yangi sifat holati,biosferaning oily bosqichi.
162.Biosferaga ta’sir etuvchi omillar turlari: tabbiy va
antropogen.
163.Tabiiy omillar – geomagnit maydon,kosmik nurlar, vazinsizlik,
tabiiy nurli kuchlanishlar, tabiiy ofatlar.
164.Antropogen ta’sirlar – inson faoliyatining biosferaga ta’siri.
165. Urbanizatsiya – shaharlar salmog’ning va shahar turmush
tarzining ortishi.
166. Atmosfera - yerni o’rab turgan havo qobig’i. Yunoncha
“atmos-bug’”, “sfera-shar” manosini bildiradi. Atmosfera yer bilan birga
aylanadi. Atmosfera bo’lmasa yer yuzi kunduzi +120
0
C gacha qizib
kechasi -180 …-120
0
C gacha sovub ketar edi.
167. Stratosfera – yer yuzidan 40-50 km uzoqlikdagi qatlam uning
quyi qismi harorati
-45
0
C…-75
0
C gacha pasayadi.
168. Troposfera - atmosferaning 10-16 km balandlikgacha bo’lgan
quyi qismi.
169. Mezosfera va termosfera – atmosferaning yuqori qatlami.
Qutb yog’dulari, “yulduz uchishi” hodisalari shu qatlamda ro’y beradi.
170. Litosfera – yerning qattiq qobig’i. Yunoncha “litos -tosh”,
“sfera-shar” degan ma’noni bildiradi.
171. Kriosfera – yer yuzini muzliklar va qorliklar bilan qoplangan
qismi.
172. Ozon (O
3
) qatlami – atmosferaning 20-30 km oraliqda
joylashgan o’ziga hos himoya qobig’i.
173. Ozon qatlamining yemirilgan maydoni – 1999 yilgi
ma’lummot bo’yicha Yevropa qitasi maydoni (20507000kv. km) ga teng.
174. “Smog” – zaharli tuman, tutun aralashmasi hamda havoning
harakatsiz turib qolgan holati.
175. Avtomobil chiqaruvchi gazda – 200 dan ortiq zaharli
birikmalar mavjud.
176. Sof toza havo tarkibi – 77% azot, 21% kislorod, 1% inert
gazlar va 1% CO
2
gazdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
