Ki 21-01 guruh talabasi “Tizimlar va signallar” fanidan

Noldan o‘tuvchi nuqtalar soni.
Diskret vaqtda signallarga ishlov berishda, signalning ikkita ketma-ket qiymatida turli ishoralar mavjud bo‘lsa, noldan o‘tish sodir bo‘lgan deb tushuniladi. Signalda noldan o‘tish chastotasi uning spektral xususiyatlarining eng oddiy belgisi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Bu qisqa polosali signallar uchun to‘g‘ri keladi. Misol uchun

^F_s chastotasi bilan olingan
^F0 chastotali sinusoidal signal davri uchun
^F_s

^F0 qiymatlarga ega.

Har bir shakillanish nutq signalining vokallashgan fragmentlarining energiyasi 3 kGs dan past chastotalarda jamlanganligini anglatadi. Bu qo‘zg‘alish signalining spektrini pasayishi bilan bog‘liq, ammo vokallashmagan fragmentlar uchun energiyaning katta qismi yuqori chastotali sohada yotadi. Yuqori chastotalarda noldan kesib o‘tishlarning soni ko‘p buladi, pastlarida esa kam buladi. SHu sababli noldan kesib o‘tuvchi nuqtalar soni va chastotalar bo‘yicha energiya taqsimoti o‘rtasida qat’iy bog‘liqlik mavjud. Noldan kesib o‘tmaganlarning katta soni vokallashmagan fragmentlarga mos keladi va kichik soni esa vokallashgan nutq segmentlariga mos keladi deb hisoblash o‘rinli.

Nutq signalining noldan o‘tuvchi nuqtalar soni quyidagi formula yordamida
aniqlanadi: P=
Normal Gauss taqsimotiga asoslangan usul. Bundan tashqari nutq signalidagi jimlik joylarni olib tashlash uchun normal Gauss taqsimlashga asoslangan usul ham qo‘llaniladi.
Tasodifiy x o‘zgaruvchi normal taqsimotga ega agar uning taqsimot zichligi quyidagicha bog‘liqlik holda aniqlansa:
µ=
bu erda µ-tasodifiy o‘zgaruvchining o‘rtacha qiymati - tasodifiy o‘zgaruvchining normal taqsimoti.
Tasodifiy o‘zgaruvchining o‘rtacha qiymati quyidagi formula bilan aniqlanadi:

µ=

bu erda N – tasodifiy o‘zgaruvchilar soni, ^x_i - tasodifiy o‘zgaruvchi.

Tasodifiy o‘zgaruvchining normal taqsimoti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Ovoz yozish jarayonida nutq signalining boshidagi 200 ms qismi jimlik uchastka sanaladi. Jimlikning qiymatlari tasodifiy o‘zgaruvchidir. Kiruvchi signaldan nutqni ajratish uchun jimlik sohaning otschet qiymatining taqsimlanish zichligi ishlatiladi. Ushbu usul asosida nutq signali chegarasini aniqlashning algoritmini ko‘rib chiqamiz.

1. 
   qadam. Tegishli formulalar yordamida birinchi 1600 otschetlarning o‘rtacha qiymati va normal taqsimoti (nutq signalining birinchi 200 ms) hisoblanadi.
   

bu erda N – tasodifiy o‘zgaruvchilar soni, ^x_i - tasodifiy o‘zgaruvchi.

Ovoz yozish jarayonida nutq signalining boshidagi 200 ms qismi jimlik uchastka sanaladi. Jimlikning qiymatlari tasodifiy o‘zgaruvchidir. Kiruvchi signaldan nutqni ajratish uchun jimlik sohaning otschet qiymatining taqsimlanish zichligi ishlatiladi. Ushbu usul asosida nutq signali chegarasini aniqlashning algoritmini ko‘rib chiqamiz.

2. 
   qadam. Tegishli formulalar yordamida birinchi 1600 otschetlarning o‘rtacha qiymati va normal taqsimoti (nutq signalining birinchi 200 ms) hisoblanadi.
   

anglatadi. Bu qo‘zg‘alish signalining spektrini pasayishi bilan bog‘liq, ammo vokallashmagan fragmentlar uchun energiyaning katta qismi yuqori chastotali sohada yotadi. Yuqori chastotalarda noldan kesib o‘tishlarning soni ko‘p buladi, pastlarida esa kam buladi. SHu sababli noldan kesib o‘tuvchi nuqtalar soni va chastotalar bo‘yicha energiya taqsimoti o‘rtasida qat’iy bog‘liqlik mavjud. Noldan kesib o‘tmaganlarning katta soni vokallashmagan fragmentlarga mos keladi va kichik soni esa vokallashgan nutq segmentlariga mos keladi deb hisoblash o‘rinli.
Nutq signalining noldan o‘tuvchi nuqtalar soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

Bu erda

Tasodifiy o‘zgaruvchining o‘rtacha qiymati quyidagi formula bilan aniqlanadi:
µ=

3. 
   ^N i 1
   
4. 
   µ=
   

bu erda N – tasodifiy o‘zgaruvchilar soni, ^x_i - tasodifiy o‘zgaruvchi.

Tasodifiy o‘zgaruvchining normal taqsimoti quyidagi formula asosida aniqlanadi:

Ovoz yozish jarayonida nutq signalining boshidagi 200 ms qismi jimlik uchastka sanaladi. Jimlikning qiymatlari tasodifiy o‘zgaruvchidir. Kiruvchi signaldan nutqni ajratish uchun jimlik sohaning otschet qiymatining taqsimlanish zichligi ishlatiladi. Ushbu usul asosida nutq signali chegarasini aniqlashning algoritmini ko‘rib chiqamiz.

1. 
   qadam. Tegishli formulalar yordamida birinchi 1600 otschetlarning o‘rtacha qiymati va normal taqsimoti (nutq signalining birinchi 200 ms) hisoblanadi.
   

(1.6