Киберхавфсизлик асослари


Киберхавфсизлик Нима учун киберхавфсизлик керак ?


Download 1.96 Mb.
bet3/6
Sana24.01.2023
Hajmi1.96 Mb.
#1116728
1   2   3   4   5   6

Киберхавфсизлик

Нима учун киберхавфсизлик керак ?

  • Киберхавфсизлик билим соҳасининг зарурияти биринчи мейнфрем компьютерлар ишлаб чиқарилгандан бошлаб пайдо бўла бошлаган.
  • Бунда мазкур қурилмаларни ва улар хизмат қилган миссияларни ҳимояси учун кўп қатламли хавфсизлик амалга оширилган.
  • Миллий хавфсизликни таъминлаш заруриятини ортиши натижасида комплекс ва технологик томондан мураккаб бўлган ишончли хавфсизлик пайдо бўлди.

Нима учун киберхавфсизлик керак ?

Киберхавфсизликни фундаментал терминлари

  • Конфиденциаллик
  • Ҳимоянинг энг керакли вазифаларидан бири бўлиб, ҳар бир инсонда ёки ташкилотда шундай ҳужжатлар борки, уларнинг жамоа мулкига айланмаслиги таъминланиши шарт.

  • Яхлитлик (бутунлик)
  • Ахборот хусусияти бўлиб, ахборотни ҳар қандай тасодифий ёки қасддан ўзгартирилишининг олдини олиш.

  • Фойдаланувчанлик
  • Ихтиёрий вақтда тизим қонуний фойдаланувчиларининг ахборотлардан эркин фойдалана олиш ёки маълумот алмашиш имкониятига эга бўлиши.

Киберхавфсизликни фундаментал терминлари

  • Риск
    • Потенциал фойда ёки зарар.
  • Ҳужумчи каби фикрлаш
    • Бўлиши мумкин бўлган хавфни олдини олиш учун қонуний фойдаланувчини ҳужумчи каби фикрлаш жараёни.
    • Яхши инсонлар “ёмон инсон” каби ўйлаши керак !
    • Милиция ходими…
      • …криминал ҳақида билиши ва тушиниши керак
    • Ушбу курсда
  • Тизимли фикрлаш
    • Кафолатланган амалларни таъминлаш учун ижтимоий ва техник чекловларни ўзаро таъсирини ҳисобга оладиган фикрлаш жараёни.

Киберхавфсизликни умумий кўриниши

  • Алиса (А) ва Боб (Б) яхши одамлар

Триди (Т) ёмон одам
  • Триди умумий кўринишдаги “бузғунчи”
        • Қонуний фойдаланувчи тизимини бузиш (Бутунлик, Фойдаланувчанлик)
        • Фақат Алисага тегишли бўлган ахборотни ўқиш (Махфийлик)

Тизим

Download 1.96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling