«kichik maktab yoshida xotira»

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI


“MAKTABGACHA VA BOSHLANG’ICH TA’LIM” FAKULTETI

PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA YO’NALISHI

3- KURS TALABASI Ruziyeva Shoira


«RIVOJLANISH PSIXOLOGIYASI »fanidan


«KICHIK MAKTAB YOSHIDA XOTIRA »
Mavzusidagi



Bajaruvchi: 3-kurs talabasi Ruziyeva Shoira


Ilmiy rahbar: o’qituvchi Xalbayeva G
SAMARQAND-2021
MUNDARIJA:


KIRISH_.._.3__I_BOB._KICHIK_MAKTAB_YOSHIDAGI_BOLALARDA_XOTIRA_JARAYONLARINING_RIVOJLANISHI_.4'>KIRISH .. .3

I BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA XOTIRA JARAYONLARINING RIVOJLANISHI .4

1.1. Kichik maktab yoshidagi bolalarda xotira jarayonlarining haqidagi nazariyalar .4

1.2. Kichik maktab yoshidagi bolalarning psixologik rivojlanishi .14


II BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA XOTIRANI SHAKLLANTIRISH VA RIVOJLANTIRISH YO’LLARI 17


2.1. Bolalarda xotirani o'rganish usullari 18


2.2. Xotira jarayonlarini rivojlantiruvchi o’yinlar va metodikalar 23


III. XULOSA ..…27


IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ..…29


KIRISH


Mavzuning dolzarbligi: Shunday qilib, kichik maktab yoshidagi bolalar xotirasini o'rganish eng muhim psixologik va pedagogik muammolardan biridir. Taxminlarga ko'ra, didaktik o'yinlardan foydalanish kichik maktab yoshdagi xotirani rivojlantirishga yordam beradi. Maqsadga muvofiq quyidagi vazifalar belgilandi:
Xotirani rivojlantirish muammosi bo'yicha ilmiy, uslubiy adabiyotlarni o'rganish. Kichik maktab yoshdagi bolalarda xotira rivojlanishining yoshga bog'liq xususiyatlarini, ushbu xususiyatlarni o'rganish usullarini ochib bering. 9 yoshli bolalarda xotira rivojlanish darajasini o'rganish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarning mazmunini tanlash va tekshirish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarni baholang.
Maktab yoshidan boshlab bir vaqtning o'zida to'g'ridan-to'g'ri va vositachi yodlashni rivojlantirish, keyin esa vositachi xotirani tezroq yaxshilash jarayoni mavjud. Yoshi bilan ikkala egri chiziq ham yaqinlashish tendentsiyasini ko'rsatadi, chunki vositachi yodlash tezroq sur'atda rivojlanib, tez orada unumdorlik bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri yo'lga tushadi va agar taxminiy bo'lsa, rasmda ko'rsatilganlarga o'tadi. Oxirgi taxmin, aqliy mehnat bilan muntazam shug'ullanadigan va shuning uchun doimiy ravishda vositachilik xotirasini mashq qiladigan kattalar, agar xohlasa va tegishli aqliy mehnat bilan, materialni juda oson eslab qolishlari, shu bilan birga hayratlanarli darajada zaif mexanik xususiyatlarga ega bo'lishlari bilan tasdiqlanadi.
Bolalikda to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita yodlash bo'yicha maxsus tadqiqotlar olib borildi A. N. Leontiev... U eksperimental ravishda qanday qilib bitta mnemik jarayon - to'g'ridan-to'g'ri yodlash - yosh bilan asta-sekin ikkinchisiga almashtirilishini ko'rsatdi. Bu bolaning yanada mukammal rag'batlantirish vositalarini o'zlashtirishi bilan bog'liq - materialni yodlash va ko'paytirish. Ko'ra, xotirani yaxshilashda mnemonik vositalarning roli shundan iboratki, “yordamchi vositalardan foydalanishga murojaat qilib, biz shu bilan yodlash harakatimizning asosiy tuzilishini o'zgartiramiz.
Turli yoshdagi bolalar va o'quvchilar bilan o'tkazilgan tajribalar asosida, A. N. Leontiev shaklda ko'rsatilgan to'g'ridan-to'g'ri va vositachilik yodlashning rivojlanish egri chizig'ini chiqardi. “Xotira rivojlanishining paralelogrammasi” deb ataladigan bu egri chiziq maktabgacha yoshdagi bolalarning bevosita xotirasi yoshga qarab takomillashib borishini va uning rivojlanishi vositachi xotira rivojlanishiga qaraganda tezroq ekanligini ko‘rsatadi. Shu bilan bir qatorda, yodlashning ushbu turlarining unumdorligidagi farq birinchisining foydasiga oshib bormoqda.