Kimyo-biologiya fakulteti zoologiya kafedrasi populyatsiyalar ekologiyasi fanidan

Qarshi shahri, 2022 yil
“Biz taraqqiy etayapmiz, lekin tabiat inqirozga yuz tutmoqda”. Buning sabablari esa nihoyatda kо‘p va xilma xildir.Eng asosiylari esa tabiiy ekosistemalarning buzilishi, undagi tirik organizmlar sonining kamayib ba’zilarining esa yо‘qolib borishidir.
Biosferada hayot uchun zarur bо‘lgan biogen elementlarni faqatgina tirik organizmlargina (ular populyatsiyalari) aylantira oladi, yoki akademik V.I. Vernadskiy ta’biri bilan aytganda “Hayot - bu tirik organizmlarning ishlab chiqarish usulidir”.
Ushbu ma’ruzalar matnlarida populyatsiyalar ekologiyasi; populyatsiya mohiyati, soni, miqdori, zichligi va taqsimlanishi; populyatsiyalar strukturasi va funksional ahamiyati, tarkibi hamda tabiatda populyatsiyalarni modda, energiya almashuvida tutgan o‘rni va ahamiyati; populyatsiyalar ishlab chiqarishi va dinamikasi; populyatsiyalararo munosabatlar batafsil bayon etilgan bo‘lib, “5140100 Biologiya” ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun mo‘ljallangan.

“Populyatsiyalar ekologiyasi” fani bo‘yicha ma’ruza mashg‘ulotlarining

REJASI

t\r	Mavzular	soat
1	Kirish. Ekologiyagа ekosistemаviy vа populyatsion yondаshuv	2
2	Populyatsiyalаr mohiyati. Orgаnizmlаr populyatsiyalаrini strukturа vа funksionаl xususiyatlаri.	2
3	Populyatsiyalаr tаqsimlаnishi (xorologik) strukturаsi	2
4	Populyatsiyalаr yosh va jinsiy strukturаsi	2
5	Populyatsiyalаrdа ichki munosаbаtlаr	2
6	Populyatsiyalаr ishlаb chiqаrishi vа dinаmikаsi	2
7	Populyasiyalar o’sishi. Populyasiya soni o’sishining eksponensial va logistik modeli. O’sish tezligini aniqlash	4
8	Populyatsiya biomаssаsi vа miqdori dinаmikаsi. Zichlikning muvozanat holati. Populyasiyada o’z-o’zini boshqarish.	4
9	Populyatsiyalаrаro munosаbаtlаrning hаr xil tiplаri vа klаssifikаsiyasi. Yirtqich-о‘ljа, pаrаzit-xо‘jаyin munosаbаtlаri	2
10	Konkurensiya(rаqobаt)	2