Kimyo fani va uning vazifalari. Kimyoning biologiya, fizika va boshqa fanlar bilan bog‘liqligi
Download 0.75 Mb.
|
1Kimyo fani va uning vazifalari. Kimyoning biologiya, fizika va boshqa fanlar bilan bog‘liqligi. Kimyo – moddalarning o‘zgarishi haqidagi fan. U moddalarning tarkibi va tuzilishini, moddalar xossalarining ularning tarkibi va tuzilishiga bog'liqligini, bir moddaning boshqa moddaga aylanish shartlari va usullarini o'rganadi. Kimyo - moddalarning o'zgarishi haqidagi fan. Hozirgi kunda juda ko'p kiyim-kechak, uy-ro'zg'or buyumlari, mashinalarning detallari, sintetik hosil qilingan moddalar - plastmassalar, sun'iy charm, kauchuk, kimyoviy tolalardan tayyorlanmoqda. Demak, «Kimyq-tabiiy va sun 'iy moddalarning xossalarini, ular tarkibining o'zgarishi tufayli yangi moddalar hosil bo'lish jarayonlarini o'rganuvchi fandir», degan xulosa chiqarish o'rinii bo'ladi.Juda ko'p dori-darmonlar va o'simliklarni muhofaza qila-digan vositalar ishlab chiqarish ham ana shular jumlasidandir. Shulardan ko'rinib turibdiki, kimyoning asosiy vazifalaridan bin insonlarning moddiy-maishiy sharoitini yaxshilash va salomatligini ta'minlashdan iborat. Kimyoning eng muhim farqlovchi xususiyati shundaki, u ko'p jihatdan mustaqil shakllanadi tadqiqot predmeti, tabiatda mavjud bo'lmagan moddalarni yaratish. Boshqa hech qanday fan kabi, kimyo bir vaqtning o'zida ham fan, ham ishlab chiqarish sifatida ishlaydi. Kimyo fanining hozirgi vazifalari jamiyatning moddiy va ma'naviy ehtiyojini qondirish yuzasidan hali to'liq hal qilinmagan, ya'ni yechimi topilmagan muammolarni o'rganish va ularning yechimini axtarishdan kelib chiqadi. Yechimini kutayotgan eng muhim muammolar sifatida quyidagilarni ko'rsatish mumkin: a) aholining oziq-ovqat mahsulotlariga va keng iste'mol mollariga bo'lgan ehtiyojini to'laroq qondirish; b) xalq xo'jaligini energiya bilan ta'minlash manbalarini topish va ishlab chiqarishga joriy etish; d) tirik organizmda boradigan-Nokimyoviy jarayonlarni o'rganish va ularni boshqarish yo'llarini topish; e) atrof-muhitni kimyoviy muhofaza qilish masalalariq mukammal ishlab chiqish va tatbiq etish; f) chiqindisiz texnologiya yaratish; g) kimyoviy o'zgarishlar nergiyasidan foydalanish.kimyo boshqa fanlarga aloqador shuning uchun bu ilmiy sohadagi ko'p tarmoqli intizom deb aytiladi. Ularning aloqalari orasida biz fizika, matematika, biologiya va astronomiya va boshqalarni topamiz. Masalan, tirik mavjudotlarning kimyoviy tarkibini o'rganadigan biologiyaning bir bo'limi bo'lgan biokimyo hosil qilish uchun kimyo biologiya bilan bog'liq; DNK, lipidlar, oqsillar va boshqa molekulalar qatorida. Yana bir misol - olamdagi yulduzlar, sayyoralar va boshqa jismlarning kimyoviy tarkibini o'rganadigan astrokimyo. Kimyoning asosiy aloqasi fizika bilan bog'liq. Ikkalasining o'zaro ta'siri atom nazariyasini rivojlantirishda juda muhim edi. Tabiatda biz topadigan materiallar qoidalarini kvant mexanikasi tushuntirdi, shuning uchun nazariy kimyo haqiqatan ham nazariy fizika Kimyo hujayralar va to'qimalarning tarkibi va tuzilishini hamda ular tarkibidagi reaktsiyalarni aniqlaydi. Bu tanada yuzaga keladigan biologik funktsiyalarni tushuntirishga imkon beradigan tirik mavjudotlarni tahlil qilish haqida. Elementlarning o'zgarishi hujayralarning ishlashiga va ovqatlanishiga qanday imkon beradi. Download 0.75 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling