Kimyo fani va uning vazifalari. Kimyoning biologiya, fizika va boshqa fanlar bilan bog‘liqligi
Asoslar deb metall atomi va bir yoki bir necha gidrokso guruhlardan tashkil topgan murakkab moddalarga aytiladi (ammoniy gidroksid NH
Download 0.75 Mb.
|
Asoslar deb metall atomi va bir yoki bir necha gidrokso guruhlardan tashkil topgan murakkab moddalarga aytiladi (ammoniy gidroksid NH4OH ham shu moddalar guruhiga kiradi).
Asoslarning olinishi. 1.Ishqoriy va ishqoriy yer metallari suv bilan tas`irlashib olinadi 2Na +2H2O =2NaOH +H2O Ca +2H2O=Ca(OH)2 +H2 Asoslarning nomlanishi; Asoslarning nomi o`zgarmas valetnli metallar uchun metall so`ziga gidroksid qo`shib o`qiladi.Masalan;Kaliy gidroksidi-KOH. Agar metal atomi o`zgaruvchan valentli bo`lsa va bir necha xil gidroksid hosil qilsa,metal atomi nomidan kiyen qavs ichida rim raqami bilan kursatiladi.Masalan mis(II)- gidroksidi-Cu(OH)2. Kimyoviy xossalari; 1. Suvda eriydigan asoslar ko`p idikatorlar rangini o`zgartiradi.masalan fenolftaleinning suv-spili eritmasi har qanday suvda eruvchi asos ta`sirida pushti rangga kiradi. 2.Asoslar kislotalar bilan ta`sirlashib , tuz va suv hosil qiladi NaOH + HCI= NaCI +H2O Mg(OH)2 +HCI =Mg(OH)CI + H2O 3. Asoslar kislotali oksidlar bilan ta`sirlashadi,tuz va suv hosil qiladi. Ca(OH)2 + CO2 = CACO3 + H2O 4. Ishqorlar tuzlar bilan ta`sirlashadi va yangi asos hamda tuz hosil buladi NiCI2 +2NaOH =Ni(OH)2 +2NaCI 18 Asoslar xossalari, ishlarilishi va amaliy ahamiyati. Xossalari. Ishqorlarning eritmalari qoiga surilganda sovunga o ‘xshab tuyuladi- Indikatorlarning rangini o ‘zgartiradi: qizil lakmusni ko‘k tusga, rangsiz fenolftaleinni — pushti rangga kiritadi. N aO H , KOH va boshqa suvda eriydigan ishqorlar qizdirishga juda chidamlidir. M asalan, N aO H 1400°C da parchalanmasdan qaynaydi. Lekin asoslarning ко ‘pchiligi qizdirilganda parchalanadi. Masalan: Cu(0H)2=C u0+H 20 2Fe(0H)3=Fe20 3+3H20 Asoslarning eng muhim kimyoviy xossalari ularning kislotalar, kislotali oksidlar va tuzlarga munosabati bilan belgilanadi. 1. Asoslar kislotalar bilan ekvivalent miqdorlarda o‘zaro ta’sir ettirilganda tuz va suv hosil boiadi: A soslarning k islotalar bilan o ‘zaro ta ’siri neytrallanish reaksiyasi deyiladi. H ar qanday neytrallanish reaksiyasi O H ” va H ” ionlarning o‘zaro ta’sirlashib, kam dissotsilanadigan elektrolit — suv hosil qilishidan iborat. K0H+HC1=KC1+H20 2N a0H+H2S04=Na2S04+2H, 2. Ishqorlar kislotali oksidlar bilan reaksiyaga kirishadi: 2NaOH + Si02 = Na2Si03 + H20 Ca(OH)2 + C 0 2 = CaC03 4 +H20 Elektrolitik dissotsilanish nazariyasiga ko‘ra asoslarning barcha umum iy xossalari (qoiga surilganda sovunga o ‘xshab tuyulishi, indikatorlarning rangini o'zgartirishi, kislotalar, kislotali oksidlar va tuzlar bilan o ‘zaro ta’sirlashuvi)gidroksid-ionlar OH “ tufaylidir Download 0.75 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling