Kimyo-texnologiya fakulteti

Oksidlanish reaksiyalari
Benzol o'zining tuzilishi tufayli oksidlanishga juda chidamli, masalan, kaliy permanganatning eritmasi unga ta'sir qilmaydi. Ammo maleik angidridga oksidlanish vanadiy oksidi katalizatori V yordamida amalga oshirilishi mumkin:

Ozonoliz reaktsiyasi. Benzol ozonolizga ham uchraydi, ammo bu jarayon to'yinmagan uglevodorodlarga qaraganda sekinroq:

Reaktsiya natijasi dialdegid - glyoksal (1,2-etanedial) hosil bo'lishi. Yonish reaktsiyasi. Benzolning yonishi oksidlanishning cheklovchi holatidir. Benzol juda tez alangalanadi va havoda juda tutunli olov bilan yonadi (molekulada 92% gacha uglerod mavjud):

Tuzilishi
Tarkibi bo'yicha benzol to'yinmagan uglevodorodlarga tegishli (homolog qator CnH2 n-6), ammo etilen seriyali uglevodorodlardan farqli o'laroq, C2H4 u to'yinmagan uglevodorodlarga xos xususiyatlarni namoyon qiladi (ular qo'shimcha reaktsiyalar bilan tavsiflanadi), faqat og'ir sharoitlarda, ammo benzol almashtirish reaktsiyalariga ko'proq moyil bo'ladi. Benzolning bu "xatti-harakati" uning maxsus tuzilishi bilan izohlanadi: atomlarning bir tekislikda va konjuge qilingan 6π-elektronli bulutning tarkibida . Benzoldagi bog'lanishlarning elektron mohiyatini zamonaviy tushunchasi Linus Poling gipotezasiga asoslanadi, benzol molekulasini olti burchak shaklida tasvirlangan doirani tasvirlab berishni taklif qildi va shu bilan sobit er-xotin bog'lanishlar yo'qligini va tsiklning barcha oltita uglerod atomlarini qoplaydigan bitta elektron bulut mavjudligini ta'kidladi. Ixtisoslashgan va ommabop adabiyotlarda benzol halqasi atamasi keng tarqalgan bo'lib, odatda benzolning uglerod tuzilishini uglerod atomlari bilan bog'liq bo'lgan boshqa atomlar va guruhlarni hisobga olmasdan nazarda tutadi. Benzol halqasi turli xil birikmalarda uchraydi.

3. Texnologik sxema bayoni

Ma’lumki, sa’noatnin turli sohalarida xilma-xil xom ashyo va mahsulotlarni qayta ishlashda issiqlik almashinish jarayonlari va ularni amalga oshiruvchi qurilmalar juda keng miqyosda qo‘llaniladi. Jarayonlarni o’tkazish shartlari va qurilmalarni qo‘llash sohasiga qarab, issiqlik almashinish qurilmalarning tuzilishi turlicha bo‘ladi. Ishlash prinsipiga qarab issiqlik almashinish qurilmalari sirtiy (rekuperativ), regeneratov va aralashtiruvchi (gradirnya, skrubber, aralashtiruvchi kondensator va h.) qurilmalarga bo’linadi. Sirtiy issiqlik almashinish qurilmalarida issiqlik eltkichlar devor bilan ajratilgan bo‘lib, ularda bir muhitdan ikkinchisiga issiqlik ushbu devor orqali uzatiladi. Konstruksiyasiga ko‘ra sirtiy issiqlik almashinish qurilmalari qobiq - trubali, zmeyevikli, plastinali, spiralsimon, korrali, g‘ilofli, blok-grafitli va maxsus issiqlik almashinish qurilmalariga bo‘linadi. Regenerativ issiqlik almashinish qurilmalarida bir issiqlik almashinish yuzasi galma-gal issiq va sovuq eltkichlar bilan yuvilib turadi. Agar, issiqlik almashinish yuzasi issiq eltkich bilan yuvilib tursa, muhitning issiqlik hisobiga isiydi, sovuq eltkich bilan yuvilganda esa o‘z issiqlikni beradi. Shunday qilib, issiqlik almashinish yuzasi issiqlik eltkichning issiqligini yig‘ib oladi, so‘ng esa sovuq eltkichga beradi. Aralashtiruvchi issiqlik almashinish qurilmalarida ikkala eltkich bevosita o‘zaro aralashishi paytida issiqlik almashadi. Issiqlik almashinish turiga ko‘ra qurilmalar isitkich, bug‘latkich, sovutkich va kondensatorlarga ajratiladi