-
- Maxsulot tannarxi – iqtisodiy taxlili uchun tannarx strukturasi – umumiy tannarxda aloxida tur sarflar nisbatini aniqlash lozim. Tannarx strukturasi xam elementlar, xam kalkulyasion moddalar sarfi bo‘yicha xisoblanishi mumkin.
- Ishlab chiqariladigan maxsulot tannarxining strukturasidagi xususiyatlariga ko‘ra sanoat tarmoqlari quyidagilarga bo‘linadilar:
- xom ashyo va materiallar sarflarining yuqori salmogi bilan tavsiflangan (oziq-ovqat, engil, qora metallurgiya, kimyo);
- ko‘p mexnat talab qiluvchi, ya’ni ish xaki sarfining yuqori salmogi bilan tavsiflangan (ko‘mir, tuz, torf, tog‘-kimyo);
- asosiy fondlar bo‘yicha sarflarning yuqori salmogi bilan tavsiflangan (neft-gaz qayta ishlash, gaz, elektrenergetika);
- elektrquvvat sarflarining yuqori salmogi bilan tavsiflangan;
- aralash (kimyo, qurilma materiallar) tarmoqlar, qator, sarf moddalar yuqori salmogi bilan solishtirish og‘irliklari bilan tavsiflangan.
Kimyo sanoati xom ashyo va material, quvvat, fondlarningyuqori darajadagi sarflar, shu bilan birga xam mexnat talab etuvchi tarmoq xisoblanadi. - Kimyo sanoati xom ashyo va material, quvvat, fondlarningyuqori darajadagi sarflar, shu bilan birga xam mexnat talab etuvchi tarmoq xisoblanadi.
- Kimyo sanoatida tarmoqlar orasida xom ashyo va materiallar sarfining eng yuqori salmogi lak-bo‘yoq (88%) shina sanoati (85%), plastmassa (70%) sanoatlariga tegishli. YOqilg‘i va quvvat sarflari bo‘yicha eng yuqori darajaga azot, soda (30%), sintetik kauchuk (19%), tog‘-kimyoviy (18%) sanoatlari ega.
- Oziq-ovqat sanoati o‘simlik va xayvonot qishloq xo‘jalik xom ashyosini qayta ishlash tarmoqlarining xammasi eng yuqori darajadagi materiallar sarfiga ega, tuz, baliqning soxalar ko‘p mexnat talab qiluvchi, qazib oluvchi soxalar fondlar bo‘yicha sarflarning yuqoriligi bilan izoxlanadilar.
- Qator sanoat tarmoqlarida maxsulot tannarxi strukturasi sarf elementlari bo‘yicha (xamma sarflarga nisbatan %-da) quyidagi 1-jadvalda keltirilgan
Do'stlaringiz bilan baham: |
