Kimyoviy injeneringda modellashtrish va avtomatlashtrish

8.Mehnatni muhofaza qilish
Mehnat muhofazasi xodimlar uchun xavfsiz va sog’lom mehnat sharoitlari yaratish, ishlab chiqarish uchastkalarida texnikaviy, sanitariya-gigiena sharoitlarini taminlash maqsadida belgilangan standartlar va normativlarning ishlab chiqilishi va ularga amal qilishni taminlashga oid iqtisodiy, huquqiy, tashkiliy chora-tadbirlar o’tkazish, mehnat muhofazasi ustidan jamoatchilik nazoratini kuchaytirish kabi dolzarb vazifalar – har bir ish beruvchilar va kasaba uyushmalarining eng muhim yo’nalishlardan biri hisoblanadi.
Joriy yilning 22 sentyabrida O’zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoev tomonidan imzolangan O’zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi “Mehnatni muhofaza qilish to’g’risida”gi qonunida tegishli qonun va boshqa me’yoriy hujjatlar asosida amal qiluvchi, insonning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat-salomatligi va ish qobiliyati saqlanishini ta’minlashga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, sanitariya-gigiena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari tizimidan iborat bo’lgan, respublikamizda faoliyat yuritayotgan barcha korxona, tashkilot va muassasalar oldiga qo’yilgan eng dolzarb vazifalari belgilab quyilgan.
SHuningdek yangi taxrirda,
- mehnatni muxofazalashga doir xodimlarning huquqlari, mehnat shartnomasini tuzishda va boshqa ishga o’tkazishda mehnat sharoitlari shu jumladan, kasb kasalliklari va boshqa kasalliklarga chalinish ehtimoli to’g’risida, shu bilan bog’liq imtiyoz va kompensasiyalar, shuningdek shaxsiy himoya vositalari haqida xabardor qilinishi;

• 
  xodim ish jarayonida o’zining hayoti yoki sog’lig’iga tahdid soluvchi holatlar yuzaga kelganda ish beruvchi tomonidan darhol bartaraf etilmaguncha xodim ish bajarishni rad etishi mumkinligi;
  
• 
  xodimda kasb kasalligi belgilari aniqlangan taqdirda ma’muriyat tibbiy xulosa asosida unga ixtisosini o’zgartirgunga qadar o’rtacha oylik ish haqi saqlangan holda boshqa ishga o’tkazishi lozimligi;
  
• 
  sog’ligi holatiga ko’ra engilroq yoki noqulay ishlab chiqarish omillarining ta’siridan holi bo’lgan ishga o’tkazishga muhtoj xodimlar o’z roziligi bilan tibbiy xulosaga muvofiq vaqtincha yoki muddatni cheklamay ana shunday ishlarga o’tkazilishi. Bu holda kamroq haq to’lanadigan ishga o’tkazilganda xodimlarning shunday ishlarga o’tkazilgan kunidan boshlab, ikki hafta mobaynida avvalgi o’rtacha oylik ish haqi saqlanishi;
  
• 
  sil kasalligi yoki kasb kasalligiga chalinganligi sababli kamroq haq to’lanadigan boshqa ishga vaqtincha o’tkazilgan xodimlarga shu ishga o’tgan vaqt uchun, lekin ikki oydan ortiq bo’lmagan muddat davomida kasallik varaqasi bo’yicha yangi ishda beriladigan ish haqiga qo’shilganda xodimning avvalgi ishidagi to’liq ish haqidan oshib ketmaydigan miqdorda nafaqa to’lanishi. Basharti, kasallik varaqasida ko’rsatilgan muddatda ish beruvchi boshqa ish topib berolmagan bo’lsa, u holda shuning oqibatida bekor o’tgan kunlar uchun nafaqa umumiy asoslarda to’lanishi;
  
• 
  ish bilan bog’liq holda mehnatda mayib bo’lganligi yoki sog’lig’iga boshqacha tarzda shikast yetkazilganligi munosabati bilan vaqtincha kamroq haq to’lanadigan ishga o’tkazilgan xodimlarga ularning sog’ligi shikastlanganligi uchun javobgar bo’lgan ish beruvchi avvalgi ish haqi bilan yangi ishda oladigan ish haqi o’rtasidagi farqni to’lanishi. Bunday farq mehnat qobiliyati tiklangunga qadar yoki nogironligi belgilangunga qadar to’lanishi belgilangan.