Kimyoviy potensial. Entropiyani statistik tabiati. Bolsman tenglamasi

Yuqoridagi tenglamadan foydalanib kimyoviy potenstialga ta’rif berish mumkin. Demak i-moddaning (tarkibiy qismning) kimyoviy potenstiali boshqa moddalar miqdori, bosim va temperatura o’zgarmas bo’lganda Gibbs energiyasidan i-modda (massasi) miqdori bo’yicha olingan xususiy hosilaga teng. Yoki, boshqacha qilib aytganda katta xajmdagi sistemaga, o’zgarmas bosim va temperaturada, 1 mol i –komponentdan qo’shilganda Gibbs energiyasining ortganiga teng. “Katta hajmdagi sistema” tushunchasi – 1 mol modda qo’shilganda sistemani tarkibi amaliy jihatdan o’zgarmaydi – deb qaraladi. Toza modda kimyoviy potenstiali 1 mol shu moddaning Gibbs energiyasiga teng. i  Gi chunki shu moddadan 1 mol qo’shilganda sistemaning Gibbs energiyasi 1 mol moddaning Gibbs energiyasiga ortadi.

Yuqoridagi tenglamadan foydalanib kimyoviy potenstialga ta’rif berish mumkin. Demak i-moddaning (tarkibiy qismning) kimyoviy potenstiali boshqa moddalar miqdori, bosim va temperatura o’zgarmas bo’lganda Gibbs energiyasidan i-modda (massasi) miqdori bo’yicha olingan xususiy hosilaga teng. Yoki, boshqacha qilib aytganda katta xajmdagi sistemaga, o’zgarmas bosim va temperaturada, 1 mol i –komponentdan qo’shilganda Gibbs energiyasining ortganiga teng. “Katta hajmdagi sistema” tushunchasi – 1 mol modda qo’shilganda sistemani tarkibi amaliy jihatdan o’zgarmaydi – deb qaraladi. Toza modda kimyoviy potenstiali 1 mol shu moddaning Gibbs energiyasiga teng. i  Gi chunki shu moddadan 1 mol qo’shilganda sistemaning Gibbs energiyasi 1 mol moddaning Gibbs energiyasiga ortadi.

Bosim va temperatura o’zgarmas bo’lgan sharoitda yuqoridagi tenglamadagi birinchi va ikkinchi qo’shiluvchi nolga aylanadi, chunki

dT = 0 va dp= 0

Bunda yuqoridagi tenglamani boshqa ko’rinishda (kimyoviy potenstial belgisini kiritib) yozamiz.

dGP,T = 1dn1 + 2dn2 . . . yoki dGP,T = (idni)P,T

Ilgari keltirilgan dGP,T  0 ifodadan foydalanib (idni)P,T  0 ҳolda yozish mumkin.

Muvozanatdagi sistema uchun (idni)P,T = 0 holda to’g‘ri bo’ladi.