Kimyoviy potensial. Entropiyani statistik tabiati. Bolsman tenglamasi

Bu so’ngi ifoda bosim va temperatura o’zgarmas bo’lib, tarkibi o’zgarib turadigan sistemalar uchun muvozanatning umumiy sharti bo’lib hisoblanadi.

Ideal va real gazlar kimyoviy potenstiallari

Ideal va real gazlar kimyoviy potenstiallari

Gazlarning har qanday muvozanat xossalarini kimyoviy potenstial orqali ifodalash mumkin. Bunda kimyoviy potenstialning bosim va temperatura bilan bog’likligi ma’lum bo’lishi kerak.

Agarda jarayon o’zgarmas temperaturada olib borilsa, ilgari keltirilgan (dG = - SdT + Vdp) tenglama quyidagi ko’rinishda bo’ladi:

dG = Vdp

1 mol modda uchun i = Gi ekanligini inobatga olib d=Vdp ni hosil qilamiz. Uni integrallasak. =s+Vdp ni hosil qilamiz

Bu erda V – 1 mol toza modda hajmi.

S – integrallash doimiyligi, bosimga bog’lik emas (temperaturaga bo=lik) chunki

R=const Vdp = 0; c

Kimyoviy potenstial  temperaturaga bog’lik, demak S ҳam bog’lik. Tenglamani (=S + Vdp) echish uchun moddaning bosim va hajmi orasidagi boғlanishni (o’zgarmas temperaturada) bilish lozim. V ni o’rniga 1 mol ideal gazning holat tenglamasidagi ifodani (RTp) qo’ysak.

Kimyoviy potenstial  temperaturaga bog’lik, demak S ҳam bog’lik. Tenglamani (=S + Vdp) echish uchun moddaning bosim va hajmi orasidagi boғlanishni (o’zgarmas temperaturada) bilish lozim. V ni o’rniga 1 mol ideal gazning holat tenglamasidagi ifodani (RTp) qo’ysak.

• 
  d=RTdlnP
  

  =RTlnP

   - integrallash doimiy va standart kimyoviy potenstial deyilib 0 bilan ifodalanadi.

  Ma’lumotnomalarda hamma standart termodinamik kattaliklar T0=298 K va R0=1atm uchun hisoblangan; R=1 atmni tenglamaga qo’yib = ni hosil qilamiz.

  =0 + RTdlnP

  SI sistemasidagi Ro=0,1013 Mpa teng bo’lganidan, 0 =  + RTlnP0 bo’ladi. Yuqoridagi ikki tenglamani bir-biridan ayirib  = 0 + RTln(r/r0) ni hosil qilamiz.