Kirish. Burg'ilash Jarayonida mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi Reja

Quduq qurish sikllari

Quduq qurish tsikliga quyidagi har xil elementlar kiradi:

1) yer qurilmalari uchun maydon va poydevorlar tayyorlash;
2) minoralarni yig‘ish;
3) burg‘ilash va energetik asbob-uskunalarini yig‘ish;
4) burg‘ilash uchun ishchi maydon tayyorlash;
5) quduqni kovlash;
6) burg‘ilash qudug‘ini mustahkamlash;
7) burg‘ilash va energetik asbob-uskunalarini bo‘laklash.
Ishni tashkil qilish xisob-kitoblari va quduq qurish tsiklining bajarilish vaqtlari grafik sifatida ko‘rsatiladi.


Quduq qurishning asosiy texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari

Quduq qurishning samaradorligini baholashda bir necha texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlardan foydalaniladi. Bu yerda ulardan asosiylari ko‘rilib chiqiladi.

Quduq qurish tsiklining davom etgan vaqti t_qts, minora va uning poydevorlarini qurish uchun tayyorgarlik qilishga sarflangan vaqt t_t , asbob-uskunalarni yig‘ishga sarflangan vaqt t_y, burg‘ilash ishlarini bajarish uchun tayyorgarlik qilishga sarflangan vaqt t_bt, quduqlarni burg‘ilashga va mustahkamlashga t _bm, ularni sinashga t_sin , asbob-uskunalarni saralashga t _sar(soatlarda) sarflangan vaqtlar.

t_qts t_t + t_y + t_bt + t_bm + t_sin + t_sar

Kalendar oylarida (kalendar oyning davom etgan vaqti 720 soatga teng ) ifodalangan quduq stvoli uzunligining L_s quduq qurish tsikli davom etgan vaqtiga nisbati burg‘ilashning tsikl tezligi deb ataladi (mdostgoh-oy).

V_ts720t_qts

Kalendar ish vaqtining balansi deb, quduq burg‘ilashning ish turlari bo‘yicha taqsimlanishiga aytiladi.

Burg‘ilashning kelendar ish vaqti balansi t_bk 4 guruh harajatga bo‘linadi:

1. 
   Foydali ish vaqti t_f. U mexanik burg‘ilashga sarflangan vaqtni t_m , tushirish ko‘tarish operatsiyasi va burg‘ilash quvurlar birikmalarini uzaytirishni t_tush , quduqlarni mustahkamlashni t_mus va qo‘shimcha tayyorgarlik ishlar (burg‘ini almashtirish, quduq tubi dvigatellarini tekshirish va almashtirish, burg‘ilash eritmalarini tayyorlash va og‘irlashtirish, o‘lchash ishlari)ni t_qo‘sh o‘z ichiga oladi;
   
2. 
   Burg‘ilash va mustahkamlash jarayonida ta’mirlash ishlariga sarflanadigan vaqt t _tam;
   
3. 
   Geologik sabablarga ko‘ra sodir bo‘ladigan asoratlarni tugatishga sarflanadigan vaqt t_as;
   
4. 
   Foydasiz ish vaqti t_fz – tashkiliy texnik sabablarga ko‘ra bekor turishlarni va halokatlarni tugatishga sarflanadigan vaqt.
   

t_bk t_f t_tamt_ast_fz

Kalendar oylarida ifodalangan quduq uzunligining burg‘ilash kalendar vaqtiga nisbati kommertsiya tezligi deb ataladi (mdastgoh-oy).

V_kom 720 L_c  t_f

Quduq uzunligining foydali ish vaqtiga nisbati burg‘ilashning texnik tezligi hisoblanadi (m dastgoh-oy).

Undan tashqari asosiy texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarga quduq bo‘yicha kovlashning o‘rtacha mexanik tezligi (msoat)

v_m t_c  t_m

va kovlashning o‘rtacha reysli tezligi hisobga olinadi (msoat ).

V_pt_c(t_mt_mush)

Burg‘ilashning tsiklik tezligi - burg‘ilash tashkilotining texnik, texnologik va ishlab chiqarish jarayonlarining umumiy darajalarini hamda burg‘ilash korxonalarning subpodryad tashkilotlar bilan hamkorlikdagi ishlarini (geofizik xizmat, tamponaj idorasi, qurilish bo‘limlari, transport korxonalari) xarakterlaydi. Bu tezlik bilan yil davomida buyurtmachilarga topshiriladigan quduqlarning soniga bog‘liq.

Kommertsiya tezligi quduq burg‘ilashning va ularni mustahkamlashning sur’atini xarakterlaydi.
Bular tabiiy sharoitlarga, burg‘ilash brigadasining texnik jihatdan jihozlanganligiga, burg‘ilashning texnologik holatiga, mehnatni tashkil qilinishiga, burg‘ilash brigadasining malakasi va intizomiga, burg‘ilash tashkilotining ishlab chiqarish jarayonini tashkil qilish darajasiga va ularning subpodryad tashkilotlar bilan hamkorlikda ishlash natijalariga bog‘liq.
Burg‘ilashning siklini va kommertsiya tezliklarini oshirishning birdan bir yo‘li foydasiz ish vaqtini kamaytirishdan iborat.
Texnik tezlik - burg‘ilashda qo‘llaniladigan texnik va texnologik jarayonlarning takomillashganligiga, tabiiy sharoitlariga, burg‘ilash brigadasi ishchi hodimlarining malaka va intizomiga bog‘liq.
Odatda, bunday ko‘rsatkichlar yangi texnika yoki yangi burg‘ilash texnologiyasining samaradorligini baholashda foydalaniladi. Burg‘ilashning texnika va texnologiyasini takomillashtirishning birdan bir yo‘li burg‘ilash operatsiyalarining yangi usullarini o‘zlashtirish va ishchi hodimlarning malakasini oshirishdan iborat.
Burg‘ilashning kommertsiya tezligi planli (rejali), normativli va faktik (aniq), texnik tezlik esa normativli va faktli tushunchalarga ajratiladi. Planli (rejali) tezlik yil davomida erishilgan faktik samaradorlikga qarab burg‘ilash korxonasi tomonidan belgilanadi.
Bu tezlik ishlab chiqarish jarayonlarining to‘g‘ri tashkil qilinishiga, ishchi xodimlarning malaka va intizomining oshirilishiga, takomillashgan texnika va texnologiyalardan foydalanishga hamda foydasiz ishlarga sarflanadigan vaqtlarni kamaytirishga bog‘liq.
Normativ kommertsiya tezligini aniqlashda norma bo‘yicha sarflangan vaqt va burg‘ilash jarayonida asbob uskunalarini ta’mirlashga va quduqlarni mustahkamlashga sarflangan vaqtlar ham hisobga olinadi.
Normativ texnik tezlik-norma bo‘yicha ishlab chiqarishga sarflangan vaqtlarni hisobga olgan holda aniqlanadi.
Odatda, planli kommertsiya tezligi hamma vaqt normativ tezlikga nisbatan kam, normativ tezlik esa texnik tezlikga nisbatan kam bo‘ladi.
Burg‘ilashning faktik tezligi quduqning haqiqiy chuqurligini va burg‘ilashning haqiqiy balans vaqtini hisobga olgan holda aniqlanadi.
Faktik kommertsiya tezligi har doim texnik tezlikdan kam bo‘ladi. Odatda, quduq qurishning asosiy iqtisodiy ko‘rsatkichlari quduq qurishning tannarxi, 1 metr kovlashning tannarxi va daromadlardan tashkil topgan.