Кириш бурун ва бурун олди буш ликлари


БУРУН ВА БУРУН ОЛДИ БУШ ЛИКЛАРИ КАСАЛЛИКЛАРИ БУРУН ВА БУРУН ОЛДИ БУШЛИКЛАРИ АНАТОМИЯСИ


Download 1.27 Mb.
bet2/4
Sana19.06.2023
Hajmi1.27 Mb.
#1626842
1   2   3   4
Bog'liq
БУРУН БЎШЛИҒИНИНГ КЎНДАЛАНГ КЕСИМИ

БУРУН ВА БУРУН ОЛДИ БУШ ЛИКЛАРИ КАСАЛЛИКЛАРИ БУРУН ВА БУРУН ОЛДИ БУШЛИКЛАРИ АНАТОМИЯСИ

Ташки бурун, бурун бушлиги ва бурун олди бушлимари тафовут килинади. Юзда чикиб турган буруннинг ташки кисми суяк ва тогай скелетидан ташкил топтан. Суяк кисми бурун суяклари, пешана суякларининг бурун усимталари ва юкори жагнинг пешана усикларидан иборат. Ташки буруннинг тогай кисми уч бурчакли бурун пластиналаридан, бурун канотлари ва сони хамда шакли жихатидан турлича булган майда сесамосимон тогайлар* дан таркиб топган. Ташки бурун мушаклари рудиментар тузилган булади (42-раем). Ташки бурун терисида жуда куп ёг безлари мавжуд. Ташки бурун тукималари кон билан яхши таъминлан' ган булиб, уни ташки юкори жаг ва куз артерияси шохлари таъминлайди. Ташки бурун шохлари конни олдинги бурун ва юз веналарига хайдайди. Лимфа окими жаг ости сохасининг лимфа тугунларида тугайди




Б У Р У Н Б У Ш Л И Г И
Бурун бушлиги олдинги калла чукурчасида куз орбиталари ва огиз бушлиги орасида жойлашган. Бурун бушлиги оркадан хоаналар ёрдамида бурун-халкум билан туташади. Бурун тусиги бурун бушлигини иккига булади ва хар бири учун ички девор булиб хизмат килади. У тепадан тушиб турадиган галвирсимон суякнинг перпендикуляр пластинкаси, димог суяги ва олдинда жойлашган турт бурчакли тогай билан хосил килинган.

Ташки буруннинг тузилиши.


1 __ учбурчакли ёнбош тогай, 2 — Унг канот тогай, 2 унг канот тогай, 3 — унг канот торэйни медиал кисми, 4 - бириктирувчи тукималк таякч борлам, 5 — ёнок чукурчаси, 6 — бурун суяклари, 7 — юкорн жаг суягининг пешона усимтаси. э г 43- раем. Бурун бушлирини латерал деворининг тузилиши. 1 — пешона б уш л и т, 2 — галвирсимои суяк буртмаси, 3 — асосий бушлик. Йули тешиги, 4 — асосий бушлик, 5 — танглай суягнни вертикал усмаси. 6 — эшитиш найимнинг халкумдаги учи. 7 — эшитиш иайи болишн. 8 — юмшок танглай, 9 — юкори жат суягини танглай Усмаси. 10 — танглай-буруи канали. 11 — пастки бурун йули 12 — Урта бурун чиганоги. 13 — ташки бурун тогайи, 14 — бурун суяги. 15 — буруннинг юкори чиганоги.
Бурун бушлирининг ташки деворини бурун суяги. юкори жар бушлигининг медиал девори, юкори жагнинг пешана усири, ралвирсимон лабиринтнинг медиал девори, танглай суягининг вертикал усимтаси ва асосий суякнинг канотсимон усири ташкил килади (43-раем). Бурун бушлигининг ташки деворида горизонтал холда учта суяк дунги деб юритиладиган бурун чиганоклари жойлашган. Пастки бурун чиганорининг асосида алохида суяк булиб, у урта ва юкори чиганоклар ралвирсимон суяк элементларидан иборат. Бурун тусиги билан бурун чиранокларининг ташки юзаси орасида жойлашган бушлик умумий бурун йули деб аталади. Пастки бурун чиранори билан бурун бушлири туби орасида пастки бурун йули жойлашади. Пастки ва урта бурун чиганоклари орасидаги бушлик урта бурун йули деб аталади. Юкори жаг бушлигининг чикариш тешиклари ва пешана бушлирига борувчи буруяпешана канали, шунингдек ралвирсимон суякнинг олдинги ва урта х,ужайралари урта йулига очилади. Урта ва юкори бурун чиганоклари орасида юкори бурун йули жойлашган. Ралвирсимон суякнинг орка хужайралари ва понасимон бушликнинг чикариш тешиги ана шу йулга очилади. Бурун бушлирининг юкори девори (бурун гумбази) бурун суяклари ва ралвирсимон суякнинг элаксимон пластинкасидан, унинг тешиклари оркали бурун бушлигидан калла бушлигига хид сезиш нерви толалари утади. Хоаналар ички томондан димор суяги билан, ташкаридан эса асосий суякнинг канотсимон усимтаси билан, тепадан асосий суяк танаси, пастдан танглай суягининг горизонтал пластинкаси билан чегараланган. Бурун бушлирининг бошлангич кисми девори терн билан копланган булиб, эпидермиси ясси эпителийга, кейин эса цилиндрик хилпировчи эпителийга айланади. Бурун бушлирининг пастки ва Урта булаги — нафас сохасидир. Бу ерда шиллик пардада купгина безлар ва кузаснмон секретор хужайралар булади. Пастки ва урта бурун чиранокларининг шиллик ости катламида варикоз кенгайган талайгина веноз тутамлари борлиги нафас зонаси шиллик пардасига хос хусусият хисобланади, буларнинг деворларида силлик мускуллар булиб, улар тукиманинг кон билан тулишини рефлектор тарзда узгартириш имконини беради. Бурун бушлирининг шиллик пардаси асосан бош танглай артерияси оркали кон билан таъминланади (ички жар артериясининг охнрги тармоги), бу артерия буруннинг ички деворига ва бурун тусирига тармокланади. Бурун бушлири ва бурун тусири ташки деворининг оркаюкори булимлари куз артериясидан бошланадиган ралвирсимон артерия шохчалари билан озикланади. Бурун тусирининг олдинги-пастки булимларида Киселбахнинг купинча конли жойи булади, у нисбатан йирик ва томирли шохчалар устида жойлашган тури билан хосил булади .



Бурун бушлигидан кон олдинги юз ва куз косаси веналари оркали окиб кетади. Лимфа томирлари лимфани бурун бушлигидан жар ости, юткин орти ва чукур буйин лимфа тугунларига узатади. 1 — Кисельбах тугуни, 2— a. ethmoidalis anterior. 3 — a. ethmoidalis posterior. 4 — a. nasalis posterior septi 5 — a. nasopalatina. Бурун бушлирининг сезувчан иннервацияси уч шохли нервнинг биринчи ва иккинчи тармоклари оркали амалга оширилади. Секретор ва томирли иннервация уч шохли нервнинг иккинчи тармоги таркибига кирадиган ва видиев нерви таркибида келадиган парасимпатик толалар ёрдамида таъминланади. Бурун бушлирининг юкори булимлари, урта чиганок уртаеи узига хос эпителий билан копланган. Бу эпителий хид сезиш анализаторининг рецептор тузилмалари хисобланган кувватлаб турувчи ва хид сезиш хужайраларидан таркиб топтан.



Download 1.27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling