Kirish donatlar deluvial depozitlar xulosa adabiyotlar ro'yxati


Zamonaviy allyuvial yotqiziqlar


Download 19.31 Kb.
bet3/4
Sana23.01.2023
Hajmi19.31 Kb.
#1113952
1   2   3   4
Zamonaviy allyuvial yotqiziqlar toshqin paytida suv toshqini yuzasida to'plangan qumlar, qumloqlar, qumloqlar va gillar bilan ifodalanadi. Bundan tashqari, suvi uzoq vaqt turgʻun boʻlib turadigan oʻq koʻllardagi sel tekisliklari ichida toʻq rangli, organik moddalarga boy boʻlgan loyli qumlar, qumloqlar, qumloqlar toʻplangan. Bu yotqiziqlar o'q allyuviylarini ifodalaydi.
Alluvial yotqiziqlar quyidagi asosiy belgilar bilan tavsiflanadi: daryo vodiylarida ­yirik daryolarning pasttekisliklarida maksimal eni oʻnlab kilometrga yetadigan keng tasma koʻrinishida paydo boʻlishi; izontal, ko'pincha qiya, to'shak bilan aniq ifodalangan tog'lar ; mineral donalarning dumaloqligi ­, kanaldan uzoqlashganda saralanishi; ularning tarkibida turli o'lchamdagi va tarkibdagi qumlarning ustunligi ­, shag'al, qumloq, qumloq va gillarning mavjudligi; tarkibi va xususiyatlarining zarba va qalinlik bo'yicha tez va sezilarli o'zgaruvchanligi, turli xil tarkibdagi cho'ntaklar va linzalarning mavjudligi; organik qoldiqlarning tarkibi: chuchuk suv va quruqlik mollyuskalarining qobiqlari, ko'pincha umurtqali hayvonlarning suyaklari; nisbatan ahamiyatsiz qalinligi 4-18 m, kamdan-kam hollarda 50 m gacha; daryolarning dengizga quyilishida eng katta miqdorda allyuviyning cho'kishi, ular deltalarni hosil qiladi.
Alluvial qumlar daryo qirgʻoqlari va kanal allyuviylaridan tashkil topgan. Ularning granulometrik tarkibi asosan qumli fraktsiya bilan ifodalanadi - 91%, 56% mayda qum. Siltli ­zarralar atigi 4,7%, loy 3,9% ni tashkil qiladi. Yalpi tarkibida 85% gacha kremniy oksidi, seskioksidlar 9,7%, CaO va M g O 1% ga yaqin.
Zamonaviy soz va gilli allyuvial yotqiziqlar, asosan, tekislikning markaziy va ayvonli qismlarida yotqizilgan.
Ularning granulometrik tarkibida loyli fraktsiya ustunlik qiladi - 48%, qo'pol chang 25% gacha, 29% loyli fraktsiya, 19% qumli, 17% mayda qum.
Yalpi tarkibida kremniy oksidi 67%, seskioksidlarning katta miqdori 24%. Oziq moddalarning miqdori yuqori, ayniqsa fosfor oksidi - 0,18%. Kaltsiy va magniy miqdori keng tarqalgan bo'lib, karbonatli allyuviumlarda bir necha marta ko'payadi. Magniy oksidi tarkibi kaltsiydan yuqori .
bo'lib , ular yuqori unumdorligi, atrofdagi suv havzalari tuproqlariga nisbatan yuqori namlik bilan ajralib turadi va yaxshi aniqlangan donador va donador-buliq tuzilishga ega.

Download 19.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling