Kirish i-bob. Yettinchi sinfda musiqa o’qitishning mazmuni va metodikasi

1.2 Yettinchi sinf oquvchilarning psixologik-fiziologik xususiyatlari
Musiqaning o’qitish metodlari deganda, maktab o’quvchilarining bilim, mahorat va malakalarni egallashda, ularning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishda va dunyoqarashini tarkib toptirishda o’qituvchilarning qo’llagan ish usullari tushuntiriladi. Bu metodlar, bir necha turga bo’linadi:
1.Musiqa o’qitish og’zaki metodlari: a) hikoya, b) suhbat, v)tushuntirish
2.Ko’rgazmaii o’qitish metodlari. Bunda nota yozuvlari, plakatlar, dirijyorlik harakatlari, raqs, musiqani jonli va aniq ijro etilishi, ritmik sur’ati ko’rsatiladi. 3.Amaliy metodlar: Amaliy metodlar vositasida vokal-xor malakalari, musiqaning tuzilishi hamda ifoda vositalarini tahlili, musiqaga mos qadam tashlash, chapak chalish harakatlarini bajarishlar, qo’shiq kuylash jarayonida ifoda etiladi.
4.O’yin metodi: o’yin metodi asosan boshlang’ich sinflarda qo’llaniladi. O’yin metodi o’quvchilarni musiqiy qobiliyatini, nutqini, xotirasini, qiziqishini psixologik-flziologik xususiyatlarini rivojlantiradi.
5.Taqqoslash metodi: Bu metod vokal-xor ishlarida, musiqa asarlarining tahlil
va janrlarni belgilash (qo’shiq, raqs, marsh) musiqa tinglash jarayonida
qo’llaniladi.
6.Musiqiy o’quvi bush bo’lgan o’quvchilar bilan ishlash metodi: Musiqiy o’quv bush bo’lgan o’quvchilar bilan dars jarayonida differentsional guruhlarga bo’lib va darsdan tashqari vaqt ajratib, yakka tarzda ish olib boriladi. Darsdan tashqari jarayonida alohida qo’shiqlarni o’rganib, topshiriqlar beriladi.
III. Davlatimiz va Prezidentimiz tomonidan qo’yilgan talab maktablarda o’qitish jarayonini jaxondagi rivojlangan buyuk davlatlardagidek har tomonlama jaxon talablariga javob beradigan tarzda darslarni tashkil qilish. Har bir darsda ta’limning optimal usullarini qo’llashga erishishdir. Musiqa tarbiyasi vazifalarini amalga oshirish, o’qituvchi va o’quvchi faoliyatini bir butun sistemasi sifatida namoyon bo’ladi. Chunki, o’qitish jarayonida o’qituvchi ham, o’quvchi ham ma’lum bir funktsiyani bajaradi. Optimal (xususiy) metodlar o’qitish faoliyati va maqsadga qarab 4 ga bo’linadi:
1. Darsning musiqaviy umumlashtiruvchi metodi
2. Utilajak darslarga oldindan «yugurib», bog’lanib o’tish va ilgari utilganlarga
qaytish metodi.
3. Dars mazmunini emotsional dramaturgiyasi metodi
4. Darsning pedagogik jihatdan ko’zatilishi va bilimlarni baholash metodi. O’qituvchidan o’qitishning optimal usullarini tanlash va o’quvchilar aktivligini oshirish uchun quyidagilarga amal qilish talab etiladi.