Kirish. I. Referat mavzusining dolzarbligi va ahamiyati. II. Referatning maqsadi va vazifalari. III. Asosiy qism

Referatning maqsadi va vazifalari.

Viloyatimiz sharoitida soya yetishtirish, doniga dastlabki ishlov berish va saqlash texnologiyasini o’rganib, o’zlashtirishdan iborat.

Bu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalarni bajardik:
- soyani xalq xo’jaligidagi ahamiyati, tarixi va ekin maydonlarini bilish;
- soyani marfologik va biologik xususiyatlarini o’rganish;
- viloyatimiz sharoitida soyani o’sish va rivojlanish davrlarini, hosil
ko’rsatkichlarini va hosildorligini aniqlash;
- soyani doniga dastlabki ishlov berish va saqlash texnologiyalarini o’rganish va o’zlashtirish;
- soyani iqtisodiy samaradorligini aniqlash;
- soyani qulay yetishtirish va saqlash texnologiyasini ishlab chiqarishga tavsiya etish.

Respublikamizda soyani tumanlashtirilgan va istiqbolli navlar ta’rifi.

Soyaning "Uzbek-2" navi Uzbekiston sholichilik ilmiy-tadqiqot institutida M.M. Saltas va O.V. Burginalar tomonidan yaratilgan. Bu nav respublikamizni sug’oriladigan yerlarida 20-30 sentnerdan xosil beradi. O’rtapishar, doni uchun ekiladi. O’suv davri 125-130 kun. Shoxlanishi o’rtacha, serbarg, guli oq dukkaklari silindrsimon, doni sariq, unda ba’zan qora, qo’ng’ir dog’lar kuzatiladi. Ming dona urug’ning og’irligi 130-160 gramm keladi. Donning tarkibida 38% oqsil va 24% moy

bor[14]. "Uzbek-6" navi kech pishar, 140-145 kunda pishib yetiladi, o’simlikning bo’yi 160-170 sm, 1000 dona doni og’irligi 160-170 gr., xosildorligi gektaridan 35-40 s, ko’k poya xosili gektaridan 400-420 s., tashkil qiladi. "Yulduz" UzSHITI da M.M. Saltas va boshqa selektsionerlar tomonidan yaratilgan. Don uchun yetishtiriladi, o’suv davri 125 kun. Bo’yining balandligi 140-150sm. juda serbarg, doni sarik, 1000 dona urug’ining og’irligi 160-165 gramm. Gektaridan 30-32 ts don va 250 –300 sentner ko’k massa olish mumkin. Doni tarkibidagi 40,4 oqsil, 22% moy bor. "Do’stlik" bu nav ham UzShITI da o’simlikshunoslik instituti namunalaridan tanlash yo’li bilan yaratilgan. Ko’k massa va don beruvchi nav xisoblanadi. Bo’yining balandligi 160-180 sm. 1000 dona urug’ining og’irligi 160-165 gramm.