Kirish Kuchlanish, tok va qarshilik
Download 395.81 Kb.
|
Elektrotexnika
Qarshilik va rezistorlar. Metal o’tkazgich orqali oqayotgan tok (yoki boshqa materealdan qandaydir o’tkazuvchanlikka ega), unga qo’yilgan kuchlanishga proporsional, qiziqarli (sigma taaluqli sxemada o’tkazgich sifatida foydalaniladigan, ko’pincha ularni katta kesimli yuzasiga egasi olinadi, kuchlanishni tushuvi kamroq bo’lishi uchun, biz u haqida yuqorida gapirgan edik). Bu hayotni har bir hodisasi uchun majburiy emas. Masalan neon lampasi orqali oqadigan tok chiziqli bo’lmagan qo’yilgan kuchlanishga nisbatan funksiyaga ega bo’ladi (u nol qiymatni kuchlanishni kritik qiymatigacha saqlaydi, kritik nuqtada keskin ortadi). Shu haqida bir guruh boshqa elementlar – diodlar tranzistorlar, lampalar va boshqalar haqida gapirsa bo’ladi. Agar sizni metal o’tkazgichlar qiziqtirsa, ular o’zini shunday tutishi haqida Berkeley Physics Course fizika kursini ikkinchi to’mini 4 3 – 4 7 bo’limlarini o’qishnmi tavsiya qilamiz (bibliografiyaga qarang). Qarshiliklar o’tkazuvchi matreallardan tayyorlanadi (grafit, yuqa metal yoki grafit plyonkalar yoki uncha katta bo’lmagan o’tkazuvchanlikka ega simlarda tayyorlanadi). Rezistorni har bir uchiga sim mahkamlanadi. Resistor qarshilik birligi bilan ifodalanadi R=UI;
Qarshilik R omlarda o’lchanadi, agar kuchlanish voltlarda tok esa amperlarda ifodalansa. Bu munosabat “om qonuni” nomiga ega. Eng ko’p tarqalishga ega resistor turlariga uglerodli kompozitsionlar kiradi – ular 1 omdan (1 Om) 22 mega omgacha (22 Mom) qarshilikka ega. Rezistorlar muhitga tarqatadigan quvvat bilan ham ifodalanadi (eng ko’p tarqalishga sochish quvvati 1/4Vt bo’lgan rezistorlar ega) va shunday parametrlar, ruhsat etish (aniqlik), harorat koeffitsenti, shovqin darajasi, kuchlanish koeffitsenti (qarshilik qanday darajada qo’yilgan kuchlanishga bog’liqligini ko’rsatuvchi), vaqt bo’yicha stabillik, induktivlik va boshqalar kabi parametrlarga ega. Rezistorlar haqida to’liqroq ma’lumotlar “rezistorlar” bo’limida mavjud, ular mayda shriflarda yozilgan, shuningdek ikkinchi to’m ohiridagi B va G ilovalarda. Qo’pol qilib aytganda rezistorlar kuchlanishni tokka va aksincha o’zgartirishlar uchun ishlatiladi. Bu xulosa qiziq ko’rinishi mumkin, buni siz yaqinda tanishasiz, nima ko’zda tutilishini. Download 395.81 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling